Ένα από τα σημαντικότερα μοντέλα στην ιστορία της FIAT, το Uno, γιορτάζει τα 40α του γενέθλια. Tο τμήμα Heritage του Ομίλου Stellantis για τιμήσει αυτό το εξαιρετικά επιτυχημένο μοντέλο, ταξιδεύει το κοινό στην ιστορία του και αποκαλύπτει τα στοιχεία που το κατέστησαν τόσο πρωτοποριακό, οδηγώντας ουσιαστικά την αυτοκινητοβιομηχανία μετά την παρουσίασή του στην αναθεώρηση του τρόπο σχεδίασης και κατασκευής των μελλοντικών μοντέλων της κατηγορίας.
Η καινοτομία είναι το κυρίαρχο χαρακτηριστικό που συνοδεύει το Uno στα 40 χρόνια ιστορίας του, στοιχείο που έγινε εμφανές ήδη από την αποκάλυψη του μοντέλου στις 19 Ιανουαρίου του 1983, στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ των Η.Π.Α., έναν χώρο άρρηκτο συνδεδεμένο με την κατάκτηση του διαστήματος. Ο χώρος αποτελούσε το ιδανικό σκηνικό για την παρουσίαση ενός αυτοκινήτου, το οποίο επαναπροσδιόρισε τα αυτοκίνητα πόλης, αλλά και την ιστορία της Ιταλικής μάρκας.
Επίσης το FIAT Uno αντιπροσωπεύει έναν ωκεανό αλλαγών στην αυτοκινητοβιομηχανία με πρωτιές που εντυπωσίασαν το κοινό και τους ειδικούς. Αυτές περιλαμβάνουν την εκτεταμένη χρήση ρομπότ στη διαδικασία παραγωγής, την άρρηκτη σύνδεση μεταξύ του τμήματος σχεδίασης και της ομάδας μηχανικών εξέλιξης, αλλά και τον προσδιορισμό αυτού που σήμερα αποκαλούμε Functional Design («χρηστική σχεδίαση»). Κάθε στοιχείο του αυτοκινήτου σχεδιάστηκε ώστε να εξασφαλίζει το μέγιστο επίπεδο ποιότητας. Αυτό ήταν απολύτως απαραίτητο και συμβατό με την πολύ μεγάλη οικονομική επένδυση της εταιρείας στην εξέλιξη του μοντέλου. Με χρόνο εξέλιξης πέντε ετών και συνολική επένδυση της τάξης του ενός τρισεκατομμυρίων λιρετών, το πρόγραμμα για τη δημιουργία του Uno αποτέλεσε τη μεγαλύτερη επένδυση που είχε κάνει μέχρι τότε στην ιστορία της η FIAT για ένα μοντέλο.
Σύμφωνα με τον κ. Roberto Giolito, σχεδιαστή και Επικεφαλής του τμήματος Heritage της Stellantis, «το Uno ήταν ένα απόλυτα καινοτόμο πρόγραμμα, ξεκινώντας από το αμάξωμα, το οποίο σε αντίθεση με τους προκατόχους του ήταν σχεδιασμένο έτσι ώστε να μπορεί να συναρμολογηθεί με κολλήσεις που θα πραγματοποιούσαν ρομπότ. Αντίστοιχα, η συναρμολόγηση των θυρών απαιτούσε λιγότερα εξαρτήματα για μεγαλύτερη απλότητα, ακρίβεια και ποιότητα.»
Η επέκταση της αυτοματοποίησης της παραγωγής μέσω του Robogate
Με το Uno γεννήθηκε ένα νέο είδος παραγωγής, με μεγαλύτερη ευελιξία και ενοποίηση των επιμέρους διαδικασιών. Βασικό στοιχείο αυτής της βιομηχανικής προσέγγισης αποτέλεσε το Robogate, ένα προηγμένο σύστημα παραγωγής που σχεδίασε η Comau -μια από τις κορυφαίες εταιρείες αυτοματισμού- το οποίο περιλάμβανε μια εξαιρετικής ακριβείας διαδικασία συγκόλλησης. Το Robogate εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 1978 στο εργοστάσιο Rivalta και την παραγωγή του Ritmo, ενώ σύντομα πέρασε και στα εργοστάσια του Mirafiori και του Cassino. Το FIAT Uno θα εκμεταλλευόταν το νέο σύστημα και η παραγωγή του θα αξιοποιούσε τα δεκάδες ρομπότ που χρησιμοποιούνταν για τη συναρμολόγηση, για τις κολλήσεις και τη διαδικασία βαφής, βελτιώνοντας εντυπωσιακά την ομοιομορφία και την ποιότητα κατασκευής. Σημαντικό μέρος της συνολικής επένδυσης που αφορούσε στο πρόγραμμα “Uno” αξιοποιήθηκε για τον αυτοματισμό του εργοστασίου. Κάθε ημέρα, μια εντυπωσιακή χορογραφία που ελεγχόταν απόλυτα από υπολογιστές λάμβανε χώρα, με πρωταγωνιστές μηχανικά «χέρια», ανελκυστήρες και θύρες.
«Το FIAT Uno δεν αποτελούσε απλά μια επανάσταση στο χώρο της παραγωγής, άλλα παράλληλα άλλαξε εντελώς συνολικά το τρόπο που σχεδιάζεται, εξελίσσεται και τελικά παράγεται ένα αυτοκίνητο», σημειώνει ο κ. Giolito. «Από τα σχεδιαστήρια CAD μέχρι το εργοστάσιο, τα πάντα αποτελούσαν μια συνεχόμενη διαδικασία, η οποία ελεγχόταν από ένα μόνο σύστημα. Αυτός ο «διάλογος» μεταξύ των μηχανών και των διαδικασιών επιτρέπει τη μέγιστη ευελιξία, αλλά και το χαμηλότερο δυνατό περιβαλλοντολογικό αποτύπωμα.»
Il motore FIRE: Το τεχνολογικό διαμάντι της FIAT
Οι νέες διαδικασίες και τα ρομπότ έκαναν την είσοδό τους και στο φουτουριστικό εργοστάσιο Termoli 3, το οποίο κατασκευάστηκε το 1985 για να φιλοξενήσει την παραγωγή του κινητήρα FIRE, συνόλου που έχει συνδέσει άρρηκτα την ιστορία του με το Uno. Ήταν το πρώτο μοντέλο που εφοδιάστηκε με αυτό το διαμάντι της Ιταλικής μηχανολογίας, το οποίο παρέμεινε στην παραγωγή για 35 χρόνια και κατασκευάστηκε σε περισσότερες από 23 εκατομμύρια μονάδες. Το όνομα του είναι το ακρωνύμιο των λέξεων Full Integrated Robotized Engine που περιγράφουν την καινοτόμα μέθοδος παραγωγής, η οποία επίσης βασίζεται στο σύστημα Robogate.
Σε σχέση με τους προκατόχους του, ο νέος κινητήρας FIRE ήταν πιο συμπαγής και ελαφρύτερος (μόλις 69 κιλά), απλούστερος στη σχεδιαστική του φιλοσοφία (με 95 λιγότερα εξαρτήματα), πιο σύγχρονος (με εκκεντροφόρο επικεφαλής), περισσότερο αξιόπιστος και με ευκολότερη συναρμολόγηση. Με λίγα λόγια ένα σύνολο με διαχρονική αξία που έγινε συνώνυμο της ποιότητας και της αξιοπιστίας.
ΟΙ σχεδιαστές και οι μηχανικοί αποκτούν κοινούς στόχους και άμεση επικοινωνία
Με το FIAT Uno τα σχεδιαστήρια αντικαταστάθηκαν από τα συστήματα CAD. H τεχνολογία Computer-Assisted Design ή αλλιώς CAD (σχεδίαση με τη βοήθεια υπολογιστών), επέτρεψε την επίτευξη κορυφαίας ακρίβειας και ελαχιστοποίηση των ανοχών, σε αντίθεση με τις παραδοσιακές μεθόδους. Η σχέση μεταξύ του Centro Stile και της ομάδας των μηχανικών επίσης άλλαξε. Τα δύο τμήματα ξεκίνησαν να συνεργάζονται πολύ στενότερα και αναζητήσαν πλέον λύσεις που θα συνδύαζαν τη σχεδίαση με την πρακτικότητα και την αισθητική με τη λογική.
Επίσης στο ξεκίνημα της δεκαετίας του 1980, το Centro Stile της FIAT ανέλαβε έναν ευρύτερο ρόλο συντονίζοντας τις σχετικές διαδικασίες όλων των μαρκών του Ομίλου. Μέσα σε ένα περιβάλλον όπου συνεχώς γεννιούνταν νέες ιδέες, ο διάλογος μεταξύ του εργοστασίου και ανεξάρτητων σχεδιαστικών γραφείων, όπως της Italdesign του Giorgetto Giugiaro ( συνεργασία που θα οδηγούσε στη σχεδίαση του Uno), του Bertone του Pininfarina και του Idea Institute, θα ενισχυόταν σημαντικά.
Η γέννηση της ιδέας του Functional Design
Το FIAT Uno βρισκόταν πιο μπροστά από την τάση στην Ευρώπη -που εκείνα τα χρόνια ακολουθούσε μια σχεδιαστική γραμμή με επίπεδο καπό και κεκλιμένο παρμπρίζ- προτείνοντας μια σχεδίαση που προσέγγιζε τη λογική εκείνη του ενός όγκου, όπου το καπό ενωνόταν με μια ομαλότερη μετάβαση με το παρμπρίζ. Επίσης αφαιρέθηκαν οι εμφανείς υδρορροές πάνω από τις πόρτες, μια καινοτομία για την κατηγορία, ενώ χάρη στα ρομπότ του εργοστασίου, οι κολλήσεις της οροφής επέτρεπαν τη δημιουργία μεγαλύτερων θυρών για ευκολότερη πρόσβαση στην καμπίνα. Το FIAT Uno έγινε επιτυχία από την πρώτη στιγμή. Αγαπήθηκε από το κοινό, αλλά και τους ειδικούς, οι οποίοι του απένειμαν το τίτλο Car Of The Year 1984. Τα βασικά πλεονεκτήματα που προσέφερε ήταν η ευρύχωρη καμπίνα που μπορούσε να φιλοξενήσει έως και πέντε άτομα, ο επίσης μεγάλος και με εύκολη πρόσβαση από την πίσω πόρτα χώρος αποσκευών, αλλά και το καινοτόμο όσο και εργονομικό ταμπλό, όπου μέσω των δύο «κέντρων ελέγχου» εκατέρωθεν του πίνακα οργάνων μπορούσαν να ελεγχθούν σχεδόν όλες οι λειτουργίες.
"Il FIAT Uno αποτελεί ένα αρχέτυπο, το οποίο αντιγράψαν πολύ ανταγωνιστές και άνοιξε το δρόμο για την παρουσίαση νέων προϊόντων», συμπλήρωσε ο κ. Giolito. «Παρ’ όλο τον σκληρό ανταγωνισμό, η FIAT συνέχισε να αποτελεί τον ηγέτη στην κατηγορία, αλλά και να καινοτομεί σε σταθερή βάση, σε σημείο που λίγο αργότερα θα παρουσίαζε μια έκδοση με κινητήρα Turbo και ηλεκτρονικό ψεκασμό, αλλάζοντας τα δεδομένα για τα συμπαγή, αλλά σπορ μοντέλα.»
