3 Νοεμβρίου 1966 – 3 Νοεμβρίου 2016: το εμβληματικό Fiat convertible γίνεται 50 χρονών. Έζησε σε σημαντικές δεκαετίες του περασμένου αιώνα διαθέτοντας κομψότητα και σπορ χαρακτήρα μέχρι και σήμερα. Το 1966 ήταν το California Dreamin. Δεν είναι τυχαίο ότι η νέα συναρπαστική εξέλιξη του μοντέλου παρουσιάστηκε στο Λος Άντζελες το 2015. Σήμερα, το στυλ του ενσαρκώνει τη διαχρονική ομορφιά του προκατόχου του, παραμένοντας πιστό στον πραγματικό εαυτό του με σκοπό να εντυπωσιάσει τη νέα γενιά των οπαδών του.
Historical background
Στις 3 Νοεμβρίου του 1966 η έκθεση αυτοκινήτου στο Τορίνο καλωσόριζε τους επισκέπτες της με αισιοδοξία μέσα από μια επίδειξη εντυπωσιακού φωτισμού και χρωμάτων. Το περίπτερο της Fiat ξεχώριζε για το μέγεθός του, ανάμεσα στους 515 εκθέτες από 13 διαφορετικές χώρες, μέσα από μια πλήρη γκάμα μοντέλων και τρία ολοκαίνουργια μοντέλα. Οι επισκέπτες μπορούσαν να θαυμάσουν το Fiat Dino, καθώς και το Fiat 124 Familiare, την estate έκδοση του 124. Η 3η Νοεμβρίου, όμως, θα παραμείνει στις μνήμες όλων ως η ημερομηνία αποκάλυψης του Fiat 124 Sport Spider. Αυτό το αυτοκίνητο ήταν το αποκορύφωμα της εξέλιξης στην εντυπωσιακή, και πλέον προσιτή κατηγορία convertible, στην οποία η Fiat ήταν ηγέτης μετά το τέλος του 2ου παγκοσμίου πολέμου με μοντέλα όπως το 1100 Spider του 1954, το 1200 και το διπλού εκκεντροφόρου (twin-shaft) 1500 Bialbero του 1958, το 1500 S και το 1600 S του 1961.
Το 124 Sport Spider σχεδιάστηκε για τους λάτρεις της οδήγησης που αναζητούσαν εξαιρετικές επιδόσεις σε προσιτή τιμή: ήταν ένα σπορ αυτοκίνητο ευρείας κυκλοφορίας. Ο τύπος τότε το αποκάλεσε “το σύγχρονο γεγονός”, και όχι ένα απλό αυτοκίνητο. Ήταν ένα σύγχρονο μέσο μετακίνησης, καθώς ικανοποιούσε το αίτημα για συναρπαστική οδική συμπεριφορά σε λογική τιμή, συνδυαστικά με ένα προσωπικό στυλ, εξαιρετικές επιδόσεις και καινοτόμες τεχνικές και κυρίως μηχανικές λύσεις. Το 124 Sport Spider ήταν η εξέλιξη του 124 saloon, αλλά και ένα αυθεντικό σπορ αυτοκίνητο, το οποίο το αγάπησαν όλοι. Η Fiat κάλεσε τον Πινινφαρίνα – τον γνωστό σχεδιαστή αυτοκινήτων παγκοσμίως και επί μακρόν συνεργάτη της εταιρείας – για να σχεδιάσει το αυτοκίνητο.
124 Sport Spider 1966: ένας παγκόσμιος θρύλος της αυτοκίνησης γεννιέται
Το νέο μοντέλο ενσωμάτωσε την πλειονότητα των μηχανικών στοιχείων του Fiat 124 saloon, αλλά σχεδιάστηκε από το μηδέν με μερικά απόλυτα σπορ χαρακτηριστικά. Το όνομα του Πινινφαρίνα αποτελούσε εγγύηση για την εξωτερική και εσωτερική κομψότητα του μοντέλου. Συνολικά, το 124 Sport Spider ξεχώριζε για την υψηλή ποιότητα, το φινίρισμα, τα αξεσουάρ και τα χρώματά του. Το αυτοκίνητο είχε μήκος 3,97 μέτρα και το εξωτερικό του στυλ ήταν μοντέρνο, συγκροτημένο και με καλές αναλογίες. Με λίγα λόγια, το Spider αποτελούσε ο, ‘τι πιο ελκυστικό σε στυλ και αναλογίες για την εποχή του. Το αυτοκίνητο διέθετε ένα παρμπρίζ (Vinilite) πίσω και δυο πλαϊνά παράθυρα που χαμήλωναν όταν άνοιγε η οροφή. Οι μεγάλες γυάλινες επιφάνειες εξασφάλιζαν την ορατότητα προς όλες τις κατευθύνσεις. Η αεροδυναμική είχε σχεδιαστεί με γνώμονα την ταχύτητα, αλλά και την ευελιξία στους δρόμους της πόλης. Ο σχεδιασμός των παραθύρων και του παρμπρίζ, καθώς και οι λεπτομέρειες στις λαβές των θυρών, οι προβολείς, τα καθίσματα και τα χρώματα, όλα στόχευαν στη χρηστικότητα και στην κομψότητα. Το εσωτερικό διέθετε ανατομικά καθίσματα, δερμάτινη ταπετσαρία και ένα ολοκληρωμένο ταμπλό που περιλάμβανε ταχύμετρο, ηλεκτρική ένδειξη πίεσης λαδιού, ένα ψυκτικό θερμόμετρο και ένα ηλεκτρονικό ταχύμετρο.
Διαθέτοντας πίσω κίνηση, η έκδοση Spider εξοπλιζόταν με έναν κινητήρα 124AC.000 (4 κυλίνδρους σε σειρά, διάμετρο 80 mm και διαδρομή 71,5 mm, χωρητικότητας 1438 κ.εκ.). Ήταν ένας εξαιρετικός κινητήρας, καθώς διέθετε διπλό εκκεντροφόρο επικεφαλής και βαλβίδες σε διάταξη V. Απέδιδε την ισχύ των 90 ίππων στις 6500 στροφές και άγγιζε τα 170 χλμ/ώρα σε τελική ταχύτητα. Είχε ένα κατακόρυφο καρμπυρατέρ διπλού σώματος, ενώ ένα σύστημα διπλού φιλτραρίσματος του λαδιού εξασφάλιζε καλύτερη λίπανση και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά τοποθετούσαν το μοντέλο στην κατηγορία των σπορ premium: στάνταρ κιβώτιο ταχυτήτων 6 σχέσεων, ακτινικά (radial) ελαστικά και σπορ διάκτινο (two-stroke) τιμόνι. Το κομψό στυλ, οι καλές επιδόσεις, η σταθερότητα και η ασφάλεια του αυτοκινήτου – που προερχόταν από τέσσερα δισκόφρενα με σερβοφρέν και την παρουσία μίας μπάρας θόλων Πανάρ για καλύτερη κατανομή του βάρους στις στροφές – εξασφάλιζαν την επιτυχία σε επίπεδο πωλήσεων και συνολικής εικόνας τους πρώτους μήνες της ζωής του. Η πρώτη σειρά μέχρι το 1969 έφτασε τις σχεδόν 25.000 πωλήσεις.
Η εξέλιξη του μοντέλου για να αγγίξει το αμερικάνικο όνειρο και το ντεμπούτο της δεύτερης σειράς
‘Έχοντας ως βάση την καλή ανταπόκριση της αγοράς, η Fiat εργαζόταν για την εξέλιξη του μοντέλου που θα έκανε την εμφάνισή του στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1968. Οι Αμερικανοί λάτρευαν τις αναλογίες και το απόλυτο ιταλικό στυλ του Spider, όπως και την οροφή του που αναδιπλωνόταν εύκολα και κατευθείαν από τη θέση του οδηγού. Η δεύτερη έκδοση παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο του 1969, και πάλι στην έκθεση του Τορίνο, στο πλαίσιο της αναβάθμισης ολόκληρης της σειράς. Διατηρούσε την πίσω κίνηση και την κλασική σπορ οδηγική αίσθηση, σε αντίθεση με τα διάφορα μοντέλα με κίνηση εμπρός που παρουσιάστηκαν στη ίδια έκθεση.
Εφοδιαζόταν με τον παραδοσιακό κινητήρα των 1,4 λίτρων και έναν νέο 1,6 λίτρων. Ο τελευταίος είχε αυξημένη χωρητικότητα στα 1608 κ.εκ. και οι επιδόσεις του ήταν ακόμα πιο εντυπωσιακές. Απέδιδε 110 ίππους και η τελική του ταχύτητα άγγιζε τα 180 χλμ/ώρα. Το σύστημα φρεναρίσματός του ήταν επίσης τύπου ανεξάρτητο μεταξύ των τροχών. Στην εξωτερική του εμφάνιση ξεχώριζε μια νέα κυψελοειδής γρίλια ψυγείου. Η πιο εμφανής διαφοροποίηση ήταν οι δύο σημαντικοί θόλοι σε οβάλ σχήμα στο καπό με σκοπό την φιλοξενία του μεγαλύτερου κινητήρα. Το σύστημα των πίσω φώτων ήταν βελτιωμένο. Τα ακτινικά (radial) ελαστικά και η αδιάβροχη οροφή συμπλήρωναν τον βασικό εξοπλισμό. Η σκληρή οροφή και οι ζάντες ελαφρού κράματος ήταν μέρος του προαιρετικού εξοπλισμού. Έτσι, το roadster είχε εξελιχθεί, παραμένοντας όμως πιστό στο εαυτό του με την κομψή σχεδίαση του Πινινφαρίνα. Η επιτυχία του ήταν μεγαλύτερη από ποτέ, με περίπου 27.000 πωλήσεις από το 1969 μέχρι το 1972.
Η λαμπερή δεκαετία των 70 υποδέχεται την τρίτη γενιά
Η δεκαετία του ’70 ήταν γεμάτη με πολιτιστικές και κοινωνικές αλλαγές. Οι εξελίξεις στην αυτοκινητοβιομηχανία επηρεάστηκαν αρχικά από την κρίση πετρελαίου και την πολιτική αναταραχή, και αργότερα από την οικονομική ανάκαμψη και την αύξηση της παραγωγής. Η σειρά Fiat 124 ανανεώθηκε πλήρως, ενώ ενσωματώθηκαν μια σειρά από μηχανικές και στιλιστικές επεμβάσεις με σκοπό τη βελτίωση των επιδόσεων, της άνεσης και της κομψότητας. Σχεδιασμένο εξ ‘αρχής με διεθνή προσανατολισμό, το 124 ήταν το σημείο καμπής στην εξέλιξη των κινητήρων μεσαίου μεγέθους της Fiat και οι αρχές του 1970 ήταν το αποκορύφωμα της επιτυχίας της. Η Fiat παρουσίασε μια νέα γενιά του Spider το 1972 χωρίς ιδιαίτερες αλλαγές στο στυλ, με μερικές παρεμβάσεις στο ταμπλό όπως η ενσωμάτωση πίνακα οργάνων μαύρης απόχρωσης και ενός ρολογιού. Η ουσιαστικότερη είδηση αφορούσε τον κινητήρα καθώς και οι δυο κινητήρες του Fiat 132, 1600 και 1800, πλέον εφοδίαζαν και το Fiat 124 Sport Spider. Η χωρητικότητά τους άγγιζε τα 1592 κ.εκ. για τον “1600” και τα 1756 κ.εκ. για τον “1800”. Η ισχύς άγγιζε τους 108 και 118 ίππους, και οι τελικές ταχύτητες τα 180 και 185 χλμ/ώρα, αντίστοιχα.
Το 124 Sport Spider ήταν πετυχημένο λόγω της διαχρονικής του εμφάνισης και της απαράλλαχτης οδηγικής ευχαρίστησης παρά τις κοινωνικές αναταραχές εκείνα τα χρόνια.
Μετά το 1972 όλοι θυμούνται το αυτοκίνητο και για τους αγωνιστικούς θριάμβους του, με τους Eddy Merckx και Mark Spitz να ξεχωρίζουν για τις νίκες τους. Πρόκειται για την αγωνιστική έκδοση, Fiat 124 Abarth Rally Gr.4, η οποία συγκριτικά με το βασικό μοντέλο παραγωγής, επωφελείται από έναν δυνατότερο κινητήρα, οροφή και καπό από υαλονήματα, πόρτες αλουμινίου και σημαντική μείωση βάρους. Βελτιωμένο από την Abarth Racing Team, το αυτοκίνητο κάνει την πρώτη του εμφάνιση τη σαιζόν 1972 και συνεχίζει να συμμετέχει σε αγώνες μέχρι το 1975.
Η παραγωγή του 124 Sport Spider συνεχίστηκε από τον Ιούνιο του 1974 μέχρι το 1982 για την αγορά των Η.Π.Α., όπου το μοντέλο διατηρούσε την επιτυχία του. Το στυλ παρέμενε απαράλλαχτο. Η μόνη αλλαγή ήταν η ενσωμάτωση προφυλακτήρων απορρόφησης ενέργειας (energy-absorbing bumpers), όπως απαιτούσαν τα αμερικάνικα κριτήρια ασφαλείας, καθώς και η εισαγωγή ενός 2-λίτρου κινητήρα 87 ίππων, ξεκινώντας από το 1978. Το 1981, ο Πινινφαρίνα παρουσίασε στην έκθεση της Γενεύης ένα νέο μοντέλο που ονόμασε “Spider Europa”. Η εμφάνισή του ήταν ουσιαστικά η ίδια με τις προηγούμενες σειρές, με κάποιες βελτιώσεις, κυρίως επικεντρωμένες στην ασφάλεια και στην άνεση. Κάτω από το καπό βρισκόταν ένας διπλού εκκεντροφόρου (twin-shaft) τετρακύλινδρος κινητήρας 1995 κ.εκ. που απέδιδε 105 ίππους. Η οδική συμπεριφορά ήταν το ίδιο εξαιρετική, ενώ βελτιωμένη ήταν και η κατανάλωση. Η τελευταία εξέλιξη ήρθε το 1983 με τον κινητήρα “Volumex” των 136 ίππων με ογκομετρικό υπερσυμπιεστή. Σχεδιάστηκε κυρίως για την αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών και διατήρησε την επιτυχία του μοντέλου με πάνω από 200,000 πωλήσεις παγκοσμίως, το 75% εκ των οποίων αφορούσαν την αγορά των Η.Π.Α.
Το νέο 124 Spider επιστρέφει στους δρόμους του κόσμου
Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής αποτελούσαν πάντα την αγορά-στόχος του Fiat 124 Sport Spider. Δεν είναι τυχαίο ότι η παρουσίαση του νέου Fiat 124 Spider έγινε στην έκθεση του αυτοκινήτου στο Λος Άντζελες πέρυσι. Στον απόηχο της παράδοσης του θρυλικού συνονόματός του, έχει στόχο να συναρπάσει μια νέα γενιά οδηγών με το αυθεντικό ιταλικό στυλ και τις επιδόσεις του. Το 124 Spider είναι η αυθεντική roadster εμπειρία. Εξοπλισμένο με συγκινήσεις, τεχνολογία, ασφάλεια και ιταλικό αέρα, σήμερα κλείνει τα 50 του χρόνια.
Οι σχεδιαστές του Fiat Style Centre δημιούργησαν ένα αυτοκίνητο που περικλείει σε μια νέα προοπτική την κλασική ομορφιά του προκατόχου του χωρίς να προδώσει την πραγματική του ουσία. Το εμπρός μέρος είναι τολμηρό χωρίς να είναι επιθετικό και οι δύο μικροί θόλοι στο καπό υποδηλώνουν τη δύναμη του κινητήρα. Οι διαστάσεις του είναι εκείνες ενός πραγματικά σπορ αυτοκινήτου με πίσω κίνηση και ανασυρόμενη καμπίνα επιβατών: σχεδίαση η οποία αποτίει φόρο τιμής στο παρελθόν αντανακλώντας το μέλλον.
Το νέο Fiat 124 Spider έχει εμπνευστεί από μερικές λεπτομέρειες του προκατόχου του 1966 που παρουσιάζονται ξανά με μια πιο μοντέρνα ματιά. Διαθέτει αεροδυναμική, διαχρονική σιλουέτα, καθώς και ένα κλασικό προφίλ, το χαμηλό κέντρο βάρους, ανασυρόμενη καμπίνα επιβατών και το μακρύ καπό ενός πραγματικά σπορ αυτοκινήτου. Αναφορές στο vintage μοντέλο υπάρχουν και στην πάνω γρίλια, στους κλασικούς “θόλους” στο μπροστινό καπό και στα τολμηρά πίσω οριζόντια φώτα. Παρομοίως, η επάνω εξαγωνική γρίλια εμπνεύστηκε από το αποκλειστικό σχήμα του εισαγωγέα αέρα στο vintage μοντέλο και ανακαλεί το κυψελοειδές σχήμα της σπορ γρίλιας στο θρυλικό 124 Spider. Η καμπίνα έχει σχεδιαστεί με γνώμονα τη μέγιστη άνεση των επιβατών μέσα από τη χρήση μαλακών και υψηλής ποιότητας υλικών. Ιδιαίτερη προσοχή έχει δοθεί στην εργονομία του μοντέλου με σκοπό την ενίσχυση της οδηγικής εμπειρίας, χάρη επίσης και στην τέλεια διάταξη των πεντάλ, του τιμονιού και του κιβωτίου ταχύτητας.
Το Fiat 124 Spider εφοδιάζεται με έναν 4-κύλινδρο turbo MultiAir κινητήρα 1.4 λτ. που αποδίδει 140 ίππους σε ισχύ και 240 Nm ροπής στις 2250 στροφές. Ο κινητήρας διατηρεί τα ίδια διακριτικά χαρακτηριστικά: 4 κυλίνδρους στη σειρά με αλουμινένια κυλινδροκεφαλή, με διάμετρο 72 mm και διαδρομή 84 mm, και συνολική χωρητικότητα 1368 κ. εκ. Η τελική ταχύτητα του αγγίζει τα 215 χλμ/ώρα και επιταχύνει από το 0 στα 100 χλμ./ώρα σε 7,5 δευτερόλεπτα. Ο εξαιρετικός δυναμισμός του μοντέλου είναι γεγονός χάρη και στην πίσω κίνηση, στην σωστά ισορροπημένη κατανομή βάρους και στο χαμηλό κέντρο βάρους. Το Fiat 124 Spider διατίθεται με χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων 6 σχέσεων, με τις αλλαγές των ταχυτήτων να γίνονται ακόμη πιο άμεσα και ομαλά, ή με αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων. Τα συστήματα ανάρτησης και διεύθυνσης είναι επίσης σχεδιασμένα για να προσφέρουν εξαιρετικά δυναμική οδήγηση. Το νέο 124 Spider χρησιμοποιεί ένα ειδικά σχεδιασμένο σύστημα αναρτήσεων με διάταξη διπλών ψαλιδιών εμπρός και πολλαπλών συνδέσμων πίσω για απόλυτο έλεγχο του πίσω μέρους στις στροφές. Σε αυτή την κατεύθυνση, βοηθά και το σύστημα διεύθυνσης, το οποίο είναι ελαφρύ και με άμεση απόκριση, λόγω της ηλεκτρικής του υποβοήθησης.
Στη διεθνή έκθεση αυτοκινήτου στο Παρίσι, παρουσιάστηκε μια ειδική σειρά του νέου 124 Spider, το 124 Spider America που θα παραχθεί σε μόλις 124 μονάδες. Το μοντέλο αυτό είναι ειδικά εξοπλισμένο για να τιμήσει το συνονόματό του, που λανσαρίστηκε το 1980 για την 50η επέτειο του Πινινφαρίνα. Δεν είναι τυχαίο πως η συγκεκριμένη σειρά αναπαράγει το ίδιο χάλκινο χρώμα με το διάσημο μοντέλο που μαγνητίζει τα βλέμματα. Τα καλύμματα των καθρεπτών έχουν ασημί χρώμα, ενώ υπάρχει σκούρα δερμάτινη ταπετσαρία στο εσωτερικό. Κατόπιν παραγγελίας, είναι διαθέσιμες και οι ζάντες αλουμινίου 17 ιντσών όπως και η πίσω σχάρα αποσκευών, αξεσουάρ ειδικά κατασκευασμένα από τη Mopar που ενισχύσουν τη vintage προσωπικότητα του μοντέλου. Τέλος, το 124 Spider America περιλαμβάνει μια εορταστική πινακίδα με τον αριθμό έκδοσης και το λογότυπο στην μπροστινή γρίλια.
Από το 1966 μέχρι το 2016: πενήντα χρόνια για το θρυλικό μοντέλο που εξακολουθεί να γοητεύει με τις στιλιστικές του εξελίξεις και την ποιότητα σε μηχανικό επίπεδο ρίχνοντας μια ματιά και στο πετυχημένο παρελθόν.
Μεγαλώνει για να βελτιωθεί και να πετύχει νέους στόχους: χρόνια πολλά, 124 Spider.
