Τα αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης (ΜΕΚ) που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των προτύπων εκπομπών Euro 7 θα αποτελούν μόνο το 10% των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στους δρόμους της ΕΕ το 2035. Παρά τα ελάχιστα περιβαλλοντικά οφέλη, η πρόταση Euro 7 κινδυνεύει να ασκήσει περιττή οικονομική πίεση στους καταναλωτές και να εκτρέψει τις επενδύσεις από τις τεχνολογίες μηδενικών εκπομπών.
Οι κανόνες για τις εκπομπές ρύπων αφορούν την πώληση νέων αυτοκινήτων εσωτερικής καύσης στην ΕΕ από τη στιγμή που θα εφαρμοστεί το Euro 7 – που αναμένεται να είναι περίπου το 2026/27.
Ως αποτέλεσμα, τα αυτοκίνητα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Euro 7 θα αποτελούν μόνο το 10% των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στους δρόμους της ΕΕ το 2035. Πρόσφατη μελέτη εκτιμά ότι αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα το πολύ 4% μείωση των εκπομπών οξειδίων του αζώτου (NOx).
Παρά τα ελάχιστα περιβαλλοντικά οφέλη, τα πρότυπα Euro 7 θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις για τους καταναλωτές και τις επενδύσεις των κατασκευαστών σε τεχνολογίες μηδενικών εκπομπών.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ορισμένων κατασκευαστών, η μέση τιμή καταναλωτή ενός νέου αυτοκινήτου θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 2.000 ευρώ, ασκώντας πρόσθετες οικονομικές πιέσεις στους ευρωπαίους καταναλωτές που ήδη αγωνίζονται με το υψηλό κόστος ενέργειας και τις πληθωριστικές πιέσεις.
7 ερωτήσεις για το Euro 7
Στο πλαίσιο του Euro 7, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδιώκει να επεκτείνει τα ισχύοντα πρότυπα εκπομπών ρύπων Euro 6/VI. Ποιος είναι όμως ο πραγματικός αντίκτυπος του Euro 7 στο περιβάλλον, τους καταναλωτές, τη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα και όχι μόνο; Εστιάζοντας σε γεγονότα και δεδομένα, σε αυτή τη σειρά ενημερωτικών δελτίων, η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία θέτει 7 ερωτήσεις σχετικά με το Euro 7.
i) Euro 7: Παραγωγικό ή αντιπαραγωγικό για το περιβάλλον;
Στην ΕΕ έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από τα οχήματα, στο πλαίσιο των σημερινών προτύπων Euro 6/VI. Το Euro 7 είναι απίθανο να έχει πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο, και μπορεί να είναι ακόμη και αντιπαραγωγικό, καθώς κινδυνεύει να επιβραδύνει την ανανέωση του στόλου.
Μεταξύ 2014-2020, τα πρότυπα Euro 6/VI οδήγησαν σε μείωση κατά 25% των συνολικών εκπομπών οξειδίων του αζώτου (NOx) από τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά στους δρόμους της ΕΕ και κατά 36% από τα βαρέα οχήματα.
Ο αντίκτυπος του Euro 6/VI ανακόπτεται από το υψηλό ποσοστό παλαιών οχημάτων που εξακολουθούν να κυκλοφορούν. Για παράδειγμα, οκτώ χρόνια μετά το Euro VI, τα φορτηγά προ του Euro VI εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν τα τρία τέταρτα του συνόλου των φορτηγών στους δρόμους της ΕΕ και το 92% των NOx.
Η πρόταση Euro 7 θα μειώσει τις εκπομπές NOx στις οδικές μεταφορές μόνο κατά λιγότερο από 4% για τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά (σε σύγκριση με τα επίπεδα Euro 6) και κατά περίπου 2% για τα φορτηγά. Θα απαιτήσει όμως σημαντικούς ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους.
Χωρίς την αντιμετώπιση των παλαιότερων οχημάτων, το Euro 7 θα έχει ελάχιστα αισθητό αντίκτυπο στις εκπομπές NOx στις οδικές μεταφορές.
ii) Euro 7: Βοηθά ή εμποδίζει την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές;
Όλες οι επενδύσεις της αυτοκινητοβιομηχανίας προσανατολίζονται στην απαλλαγή από τον άνθρακα στις οδικές μεταφορές, γεγονός που θα μας επιτρέψει να επιτύχουμε την κλιματική ουδετερότητα και να αντιμετωπίσουμε την ποιότητα του αέρα. Η πρόταση Euro 7 κινδυνεύει να καταστήσει την πράσινη μετάβαση μια πιο μακρινή προοπτική.
Η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία επενδύει το μέγιστο δυνατό ανθρώπινο δυναμικό και κεφάλαιο για τη βελτίωση των τεχνολογιών μηδενικών εκπομπών, επενδύοντας πάνω από 250 δισεκατομμύρια ευρώ στην ηλεκτροκίνηση.
Ο εξηλεκτρισμός, παράλληλα με την ανάπτυξη εναλλακτικών καυσίμων, είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για τη μείωση των εκπομπών CO2 από τις οδικές μεταφορές.
Είναι επίσης μακράν ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την ελαχιστοποίηση των εκπομπών ρύπων και, ως εκ τούτου, για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα. Η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία χρειάζεται επειγόντως μια εκσυγχρονισμένη, ολιστική προσέγγιση για τη μαζική μετάβαση σε μηδενικές εκπομπές.
iii) Euro 7: Φθηνό ή ακριβό;
Η πρόταση για το ευρώ 7 είναι μια περίπλοκη και δαπανηρή μεταρρύθμιση. Θα οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές για τους καταναλωτές και τους φορείς εκμετάλλευσης, οι οποίοι κινδυνεύουν να διατηρήσουν τα παλαιότερα, πιο ρυπογόνα οχήματά τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αυτό θα ήταν επιζήμιο για το περιβάλλον και ανατρεπτικό για τους κατασκευαστές οχημάτων.
Θα προκαλούσε σημαντικό κόστος στην ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία, στις εταιρείες εφοδιαστικής και στους καταναλωτές, βλάπτοντας έτσι την ήδη εύθραυστη ευρωπαϊκή οικονομία.
Στην πραγματικότητα, η πρόταση Euro 7 είναι πιθανό να αυξήσει τη μέση τιμή αγοράς ενός νέου αυτοκινήτου κατά 2.000 ευρώ.
Η συμμόρφωση με το Euro 7 θα σημάνει αυξημένο κόστος για:
- να απεικονίζει όλα τα πρόσθετα έξοδα έρευνας, ανάπτυξης, παραγωγής και δοκιμών,
- να καλυφθούν σημαντικές νέες εγκαταστάσεις δοκιμών- και
- να ληφθούν υπόψη οι πολύ ευρύτερες οριακές συνθήκες στις νέες δοκιμές Euro 7, που απαιτούν πρόσθετες δοκιμές στο δρόμο, οι οποίες συμπληρώνονται από νέες προσομοιώσεις δοκιμών πραγματικών εκπομπών κατά την οδήγηση (RDE) στο εργαστήριο.
iv) Euro 7: Απλό ή περίπλοκο;
Αντί να επικαιροποιήσει απλώς τους κανονισμούς Euro 6/VI, η πρόταση Euro 7 είναι πολύ πιο αυστηρή για τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά, και αποτελεί πλήρη αναθεώρηση για τα φορτηγά – που συνεπάγεται επενδύσεις δισεκατομμυρίων ευρώ.
Το Euro 7 δεν αποτελεί μια απλή “επικαιροποίηση” των προηγούμενων κανονισμών Euro 6/VI, αλλά ενισχύει σημαντικά τους κανόνες για τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά. Για τα βαρέα οχήματα, πρόκειται για πλήρη αναμόρφωση με αυξημένη αυστηρότητα τόσο στα όρια εκπομπών καυσαερίων όσο και στις δοκιμές.
Οι προτάσεις δοκιμών Euro 7 είναι μη ρεαλιστικές, καθώς επεκτείνουν τις συνθήκες δοκιμών στο δρόμο σε στατιστικά άσχετες – και όχι καθημερινές – καταστάσεις οδήγησης.
Από την άλλη πλευρά, οι συνθήκες δοκιμών Euro 6 είναι ικανοποιητικές για τα αυτοκίνητα, τα φορτηγά και τα φορτηγά. Το Euro 6/VI καλύπτει πάνω από το 95% των στατιστικά πιθανών περιστατικών και συνθηκών οδήγησης στο δρόμο. Οι κανονισμοί Euro 6/VI παρέχουν οχήματα με εξαιρετικά χαμηλές εκπομπές καυσαερίων εκεί που έχει σημασία – στο δρόμο.
Η επιστροφή στις πραγματικές συνθήκες δοκιμών Euro 6 θα επέτρεπε στους κατασκευαστές να επικεντρωθούν στην επίτευξη πιο φιλόδοξων μειώσεων των εκπομπών και όχι στη συμμόρφωση με νέες ακραίες και στατιστικά άσχετες συνθήκες δοκιμών.
v) Euro 7: Περισσότερο ή λιγότερο αυστηρό από άλλα παγκόσμια πρότυπα;
Η ΕΕ έχει ήδη μια από τις πιο ολοκληρωμένες και αυστηρές προσεγγίσεις όσον αφορά τις εκπομπές ρύπων σε παγκόσμιο επίπεδο. Η σύγχρονη τεχνολογία σημαίνει ότι οι εκπομπές καυσαερίων είναι ελάχιστα μετρήσιμες.
Τα τελευταία πρότυπα – Euro 6/VI – εισήχθησαν από το 2014. Έκτοτε, στο πλαίσιο του Euro 6 για τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά έχουν ληφθεί πρόσθετα μέτρα για την περαιτέρω μείωση των εκπομπών οξειδίων του αζώτου (NOx) και σωματιδιακών ρύπων σε πραγματικές συνθήκες οδήγησης. Οι εκπομπές που μετρώνται στο δρόμο με τη χρήση φορητών συστημάτων μέτρησης εκπομπών (PEMS) βρίσκονται πλέον σε ελάχιστα μετρήσιμα επίπεδα. Το Euro VI ενίσχυσε τα όρια αριθμού σωματιδίων (PN) και επέκτεινε τις διαδικασίες συμμόρφωσης των δοκιμών, επιτυγχάνοντας επίσης χαμηλές εκπομπές.
Η Κίνα, η Ιαπωνία και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επίσης κανονισμούς για τη μείωση των εκπομπών των οχημάτων, αλλά δεν είναι τόσο αυστηροί όσο αυτοί της ΕΕ.
Για παράδειγμα, η προσέγγιση των ΗΠΑ είναι λιγότερο αυστηρή από εκείνη της ΕΕ σε ορισμένες περιπτώσεις:
- Οι οριακές τιμές εκπομπών που επιτυγχάνονται από τα οχήματα στις ΗΠΑ μετρώνται σε ελεγχόμενες εργαστηριακές δοκιμές και όχι κάτω από τη μεταβλητότητα της οδικής οδήγησης.
- Τα όρια βασίζονται στον μέσο αριθμό των νέων αυτοκινήτων που πωλούνται από τους κατασκευαστές, αντί να ισχύουν για κάθε ένα όχημα που πωλείται, όπως συμβαίνει στην ΕΕ.
- Οι ΗΠΑ δεν έχουν όρια για τις εκπομπές υπέρλεπτων σωματιδίων.
vi) Euro 7: Ρεαλιστικά ή εξωπραγματικά χρονοδιαγράμματα;
Η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία χρειάζεται τον κατάλληλο χρόνο για την ανάπτυξη και την εφαρμογή τεχνολογιών μείωσης των εκπομπών στα νέα οχήματα. Στην τρέχουσα μορφή της, η πρόταση Euro 7 περιέχει μη ρεαλιστικά χρονοδιαγράμματα από μηχανολογική άποψη.
Το Euro 7 είναι απίθανο να υιοθετηθεί πριν από το τέλος του 2024. Οι νέοι κανονισμοί θα τεθούν σε ισχύ τον Ιούλιο του 2025 για τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά και τον Ιούλιο του 2027 για τα φορτηγά. Αυτό θα άφηνε μόνο λίγους μήνες για τα νέα αυτοκίνητα να συμμορφωθούν με τους εξαιρετικά αυστηρούς νέους κανονισμούς. Για τέτοιες σημαντικές αλλαγές απαιτείται τουλάχιστον τριετής πρόοδος.
Η πρόταση δεν παρέχει επαρκή χρόνο για την ανάπτυξη, τη μηχανική, τη δοκιμή και την έγκριση τύπου όλων των μοντέλων και παραλλαγών οχημάτων με κινητήρα εσωτερικής καύσης και ηλεκτρικών οχημάτων που αφορά το Euro 7.
Οι αρχές έγκρισης τύπου δεν θα έχουν τη δυνατότητα να διαχειριστούν την αναμενόμενη αύξηση των αιτήσεων έγκρισης. Αυτό θα οδηγούσε ουσιαστικά σε διακοπή των πωλήσεων πολλών οχημάτων.
Όσο μικρότερος είναι ο χρόνος παράδοσης, τόσο υψηλότερη θα είναι η αύξηση του κόστους του οχήματος, λόγω της βραχυπρόθεσμης περιορισμένης ικανότητας των προμηθευτών.
vii) Euro 7: Καλό ή κακό για την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας;
Η αυτοκινητοβιομηχανία της Ευρώπης είναι ο κύριος μοχλός της οικονομικής ανάπτυξης της ΕΕ. Η πρόταση Euro 7 σημαίνει ότι ορισμένα μοντέλα και κατηγορίες οχημάτων δεν θα μπορούν πλέον να παράγονται στην ΕΕ, θέτοντας σε κίνδυνο την πρόοδο στην πράσινη μετάβαση της βιομηχανίας.
Η πρόταση Euro 7 κινδυνεύει να επιβραδύνει τη μετάβαση στις μεταφορές χωρίς εκπομπές ρύπων, η οποία θα επιτρέψει στην ΕΕ να επιτύχει τους φιλόδοξους κλιματικούς στόχους της και ταυτόχρονα να βελτιώσει την ποιότητα του αέρα.
Απαιτούνται σημαντικά επίπεδα επενδύσεων για τη συμμόρφωση με τις μη ρεαλιστικές προθεσμίες της πρότασης Euro 7. Ο αρνητικός οικονομικός αντίκτυπος θα βλάψει την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της αυτοκινητοβιομηχανίας της ΕΕ.
Άλλες μεγάλες οικονομικές περιοχές δημιουργούν ένα ελκυστικό επενδυτικό περιβάλλον για τη βιομηχανία μεταφορών. Αντί για κανονισμούς, δίνουν κίνητρα για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών. Η πρόταση Euro 7 έρχεται σε μια εποχή που οι ΗΠΑ δημιουργούν ένα πλαίσιο πολιτικής για την επιτάχυνση της μετάβασης σε εναλλακτικές λύσεις χωρίς ορυκτά καύσιμα.
Η Ευρώπη χρειάζεται μια εξορθολογισμένη και ολιστική στρατηγική της ΕΕ που να δίνει κίνητρα για σημαντικές επενδύσεις στις μεταφορές με μηδενικές εκπομπές στην Ευρώπη και που να γίνονται στην Ευρώπη.
