Μετά από την δικαστική απόφαση για την καταβολή αποζημίωσης ύψους 11.000 και 5.500 ευρώ σε δύο Έλληνες ιδιοκτήτες VW εξαιτίας της παραποίησης των εκπομπών ρύπων μέσω της χρήσης παράνομου λογισμικού, το ερώτημα είναι εύλογο: Πόσοι είναι οι Έλληνες που έχουν μοντέλα της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας και δικαιούνται αποζημίωσης, βάσει του δεδικασμένου;
Τα πράγματα εδώ, είναι κάπως περίπλοκα. Γιατί, όπως αποκαλύπτει το TopSpeed.gr, πέρα από τους ιδιοκτήτες των αυτοκινήτων, στα δικαστήρια έχουν ήδη προσφύγει και ετοιμάζονται να προσφύγουν Δήμοι που αξιώνουν αποζημιώσεις από τη VW για ρύπανση του περιβάλλοντος, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες και το ελληνικό Δημόσιο προσανατολίζεται στο να ζητήσει αποζημιώσεις.
Αλλά, ας δούμε πρώτα τα φυσικά πρόσωπα. Πόσοι είναι οι ιδιοκτήτες αυτοκινήτων του Group που φόραγαν τον κινητήρα με τον κωδικό ΕΑ189 και το επίμαχο defeat device; Σύμφωνα με στοιχεία που κατατέθηκαν στη Βουλή από το Υπουργείο Υποδομών 21.079 είναι τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στη χώρα μας με πλασματικό λογισμικό. Από αυτά, έχουν ήδη αποσυρθεί τα 244, ενώ μόνο τα 9.119 αφορούν την Volkswagen (6.362 επιβατικά VW και 882 επαγγελματικά οχήματα VW, καθώς και 1.875 αυτοκίνητα Audi). Ανεπίσημες πληροφορίες αναφέρουν πως υπάρχουν ακόμα περίπου 10.000 αυτοκίνητα που εισήχθησαν στην Ελλάδα από παραεισαγωγείς και με εισαγωγές μεταχειρισμένων, όμως τα στοιχεία αυτά δεν δύναται να επιβεβαιωθούν.
Σε ό,τι αφορά τα φυσικά πρόσωπα, οι δύο αποφάσεις του Ειρηνοδικείου Αθηνών υπ. αριθμ. 5285/2017 και 5286/2017 που αποκάλυψε το enikonomia.gr, δημιουργούν δικαστικό προήγουμενο και δίνουν το δικαίωμα στους παραπάνω ιδιοκτήτες να προσφύγουν και αυτοί στη Δικαιοσύνη, αξιώνοντας αποζημίωση. Τι λένε οι αποφάσεις;
Στην πρώτη, το δικαστήριο αναγνώρισε στον ενάγοντα το δικαίωμα υπαναχώρησης από τη σύμβαση αγοράς του αυτοκινήτου VW Polo 1.6 TDi και επιστροφής από τον αντιπρόσωπο του ποσού των 11.005 ευρώ πλέον των δικαστικών δαπανών.
Στην δεύτερη περίπτωση, η κάτοχος ενός VW Polo 1.2 σύμφωνα με το δικαστήριο εξαπατήθηκε από την VW και την υποχρεώνει να καταβάλει 5.500 ευρώ ως αποζημίωση πλέον των δικαστικών δαπανών.
Μάλιστα το δικαστήριο έκρινε ότι τα συγκεκριμένα αυτοκίνητα VW Polo δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις που θέτει το πρότυπο Euro5 σχετικά με τις εκπομπές ρύπων. Ως εκ τούτου τα αυτοκίνητα δεν ανταποκρίνονταν στις περιγραφές των πωλητών.
Επίσης το δικαστήριο αποδέχθηκε ότι η πωλήτρια εταιρεία αλλά και η επίσημη εισαγωγική εταιρεία δεν γνώριζαν κατά τον χρόνο πώλησης του οχήματος ότι αυτά δεν πληρούσαν την οδηγία ρύπων Euro5 αναφορικά με τις εκπομπές οξειδίου του αζώτου.
Αυτές οι δύο τελευταίες λεπτομέρειες περιπλέκουν την υπόθεση. Γιατί, σε εξέλιξη βρίσκεται εισαγγελική έρευνα (Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών) για το ζήτημα του dieselgate στην Ελλάδα και, από την άλλη, στη Δικαιοσύνη έχουν προσφύγει και προσφεύγουν και Δήμοι (όπως ο Δήμος Βόλου) που αξιώνουν αποζημίωση από τη VAG για οικονομική ζημιά που προέκυψε από την επιπλέον ρύπανση του περιβάλλοντος λόγω της παραποίησης των ρύπων.
Στην πρώτη περίπτωση, αναμένεται να ζητηθεί πόρισμα του ΓΛΚ και επιτροπής του ΥΠΟΙΚ για τυχόν διαφυγόντα κέρδη από τα τέλη κυκλοφορίας. Εάν δηλαδή οι ιδιοκτήτες των οχημάτων με τον κινητήρα με κωδικό ΕΑ189 πλήρωσαν χαμηλότερα τέλη από αυτά που προκύπτουν βάσει των πραγματικών εκπομπών ρύπων (σε αυτή την περίπτωση το κόστος βαρύνει την αυτοκινητοβιομηχανία).
Έπειτα, η εισαγγελική έρευνα στην Ελλάδα ως προς το αν προκύπτει απάτη εις βάρος του Δημοσίου, “τρέχει” παράλληλα με τη γερμανική. Εκεί, η Εισαγγελία του Μονάχου προχώρησε σε απόσχιση της Audi απο την κύρια έρευνα, μετατρέποντάς της σε ξεχωριστό αντικείμενο έρευνας. Όπως έχει εξηγήσει το TopSpeed.gr (το σχετικό ρεπορτάζ εδώ), η Audi, όπως και η VW κινδυνεύουν με κατάσχεση των κερδών που έγιναν με παράνομο τροπο, όπως έγινε και με την υποθεση της Siemens. Πιθανότατα, η ελληνική έρευνα θα κινηθεί ανάλογα των αποτελεσμάτων της γερμανικής, αναζητώντας μια συμφωνία συμβιβασμού, εάν προκύψουν ευθύνες της αυτοκινητοβιομηχανίας και εάν μπορούν να στοιχειοθετηθούν τέτοιες στη χώρα μας. Παρόλα αυτά, ακόμα και σε μια τέτοια περίπτωση, “αγκάθι” παραμένει το γεγονός ότι το Ειρηνοδικείο δέχθηκε πως η πωλήτρια εταιρεία δεν γνώριζε ότι τα επίμαχα οχήματά της δεν πληρούσαν την κοινοτική οδηγία Euro5.
Σε ό,τι αφορά τους Δήμους και τυχόν συλλογικές προσφυγές που αξιώνουν αποζημίωση για ρύπανση του περιβάλλοντος, τα πράγματα είναι ακόμα πιο μπερδεμένα και μάλλον δύσκολα για τους ενάγοντες. Γιατί, μπορεί η προσφυγή του Δήμου Βόλου να βασίζεται στο σκεπτικό της ρύπανσης του υδροφόρου ορίζοντα του Ασωπού από τις βιομηχανίες, όμως υπάρχει αντικειμενική δυσκολία στον προσδιορισμό της οικονομικής ζημιάς από την ατμοσφαιρική ρύπανση. Πώς δηλαδή το δικαστήριο θα κρίνει ποιο είναι το κόστος της “έξτρα” ρύπανσης που προκάλεσαν τα επίμαχα αυτοκίνητα για κάθε περιοχή ξεχωριστά μιας και δεν είναι μετρήσιμο με αποδεκτή επιστημονικά μέθοδο.
Και αυτή και η υπόλοιπη εμπειρία, ωστόσο, μας δείχνει ότι ο υπολογισμός της οικονομικής ζημιάς (επιβάρυνση ασφαλιστικών ταμείων, κλπ) που προκλήθηκε έμμεσα από την επιπλέον ρύπανση είναι πολύ δύσκολο να γίνει με σαφήνεια και να είναι επιστημονικά αποδεκτός. Άρα και να σταθεί σε οποιοδήποτε δικαστήριο.
Tip: Στη Δικαιοσύνη μπορούν να προσφύγουν μόνο όσοι έχουν αγοράσει το αυτοκίνητο μάξιμου έξι χρόνια πριν. Μετά από την εξαετία, επέρχεται παραγραφή.
Tip2: Η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία δεσμεύθηκε πως θα διαθέσει στις ΗΠΑ ποσό ύψους 1 δις δολαρίων για την αποζημίωση των ιδιοκτητών, όμως εκτιμάται ότι το συνολικό ποσό που θα χρειαζόταν η VW για την επαναγορά όλων των οχημάτων που εμπλέκονται στο σκάνδαλο, θα ξεπερνούσε τα 7 δις.
Tip3: 10,5 εκατομμύρια αυτοκίνητα παγκοσμίως έφεραν το παράνομο λογισμικό.
