“Όταν άνοιξε το VTEC, το Honda εκτοξεύθηκε μπροστά ουρλιάζοντας και αφήνοντας πίσω τους ανταγωνιστές του”. Οι φαν της Honda -και όχι μόνο- είναι… συνηθισμένοι να λένε και να ακούν αυτή τη φράση. Σίγουρα, δεν υπάρχει λάτρης της αυτοκίνησης που να έχει ακούσει τη φράση “άνοιξε το VTEC“. Σίγουρα, θα ξέρεις ότι οι φαν των πολύστροφων μοτέρ ή των μοτέρ επιδόσεων, δηλώνουν… ερωτευμένοι με τα VTEC. Όμως, έχεις αναρωτηθεί ποτέ τι είναι το VTEC και πώς λειτουργεί; Όσο πολλοί είναι οι λάτρεις του, τόσο λιγότεροι είναι αυτοί που ξέρουν τι έιναι και πώς λειτουργεί. Γι’ αυτό είμαστε εμείς εδώ! Σήμερα, το TopSpeed.gr παρουσιάζει μια μίνι ανάλυση και ιστορική αναδρομή για το “διαμάντι” της Honda, το σύστημα VTEC που… στοιχειώνει τον ανταγωνισμό.
Γράφει ο Φώτης Γελαμέρης
Βρισκόμαστε στο 1989. Η Honda παρουσιάζει ένα μοτέρ που διαφημίζει ως μια από τις μεγαλύτερες καινοτομίες στον κόσμο. Ο κόσμος άρχισε να συζητά ότι πρόκειται για ένα κινητήρα που ουσιαστικά, είναι σαν δύο σε ένα. Αυτό γιατί καταφέρνει να συνδυάζει τη δυνατότητα οικονομικής οδήγησης στις χαμηλές στροφές και τη μέγιστη απόδοση στις υψηλές. Το σύστημα αυτό, το ονομάζει “VTEC” (σύστημα μεταβλητού χρονισμού και ηλεκτρονικού ελέγχου ανύψωσης βαλβίδων). Στα χρόνια που ακολουθούν, δεν θα είναι απλά ένα αρκτικόλεξο, θα είναι συνώνυμο της ιαπωνικής μάρκας, της τεχνολογίας, της εξέλιξης, αλλά και της αξιόπιστης απόδοσης.
Η λειτουργία του, είναι απλή. Η Honda ανάμεσα στα δύο έκκεντρα (που έχουν και τα περισσότερα αυτοκίνητα) πρόσθεσε ένα τρίτο με πιο επιθετικό προφίλ, που θα μπαίνει σε λειτουργία μόνο όταν οι συνθήκες το απαιτούν. Όταν λοιπόν οι στροφές αυξηθούν, η πίεση του λαδιού αυξάνεται και μέσω ενός πείρου τα έκκεντρα κλειδώνουν όλα, μαζί με το τρίτο έκκεντρο (τα άλλα δύο απλώς ακολουθούν) να ανοίγει περισσότερο και για μεγαλύτερη διάρκεια τις βαλβίδες. Με λίγα και απλά λόγια αυτό είναι το VTEC, το σύστημα που την μια στιγμή σε πάει στην δουλειά σου οικονομικά και ήρεμα και, την άλλη, σε κάνει να νομίζεις ότι είσαι σε άλλο αμάξι έτοιμο για επίθεση σε πίστα.
Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η Honda παρουσίασε το σύστημα αυτό, για πρώτη φορά σε κινητήρα αυτοκινήτου. Όμως, στην πραγματικότητα, η τεχνολογία αυτή είχε παρουσιαστεί μια εξαετία πριν ντεμπουτάρει σε τετράτροχο, σε μια από τις πιο διάσημες μοτοσυκλέτες της Honda, τη CBR 400R. Ονομάστηκε Hyper VTEC, και ο ρόλος του ήταν να επιτρέπει μόνο μια βαλβίδα εισόδου και μια εξόδου να λειτουργούν κάτω από τις 9.500 σ.α.λ, και πάνω από αυτό το όριο να δουλεύουν και οι τέσσερις.
Το σύστημα αυτό, λίγο πιο εξελιγμένο και με καινούριο όνομα, ήταν αναμενόμενο ότι θα έρθει και σε κινητήρες αυτοκινήτων. Πρωτοπόρο το Integra με τον αθάνατο B16A κινητήρα, ήρθε για να… βάλει δύσκολα στον ανταγωνισμό. 1.600άρης με 160 άλογα (100 άλογα ανά λίτρο) κινητήρας, με κόφτη πάνω από 8.000 σ.α.λ., για την εποχή ήταν σκέτη τρέλα. Ένα σύγχρονο Ford Mustang 5.000 κ.εκ. και 420 άλογα καταφέρνει να μας δώσει 84 άλογα ανά λίτρο. Σκεφτείτε το λίγο: Ένα μοτέρ με χωρητικότητα 1.600 κυβικών εκατοστών, που φτιάχτηκε πριν από 30 χρόνια, κατάφερε να δώσει περισσότερα άλογα ανά λιτρο από ένα πεντάλιτρο V8. Με το ίδιο μοτέρ, Civic και CRX κυκλοφόρησαν στην Ευρώπη, κάνοντας γνωστό το Vtec στις ευρείες μάζες.
Λίγο αργότερα, το Vtec δεν άργησε να εμφανιστεί και στο Integra Type R. Ο B18 κινητήρας του, με τη μεγαλύτερη πλέον χωρητικότητά του, δεν προβλημάτιζε απλά τον ανταγωνισμό, αλλά… έβγαζε τα “δόντια” του σε δυνατότερα σύνολα. Vtec, 1,8 λίτρα και 190 άλογα: Πόσο φοβερό είναι ότι το Type R τότε έβγαζε περισσότερα άλογα ανά λίτρο ακόμα και από τα supercars της εποχής, όπως τη Ferrari F335 V8! Και, όπως ήταν φυσικό, με το μοτέρ αυτό, η Honda σάρωσε στους αγώνες: Η Realtime Racing, για παράδειγμα, χρησιμοποίησε το Integra για να αγωνιστεί στην κατηγορία SCCA World Challenge Touring Car, κερδίζοντας πολλούς τίτλους. Και, το 1992, το Integra χρησιμοποιήθηκε ως αυτοκίνητο ασφαλείας στην Formula 1.
Έπειτα από διάφορες παραλλαγές του Vtec, καταλήγουμε στο σύστημα που τα έχει όλα (ή, σχεδόν όλα, αν εξαιρέσεις το turbo). Η Honda, το 2001 (2002 στις ΗΠΑ) μας παρουσιάζει το i-Vtec (έξυπνο Vtec) που το είχαν οι κινητήρες της K Series. Δεν υπήρξαν πολλές αλλαγές σε σχέση με το Dohc Vtec, εξακολουθούσε να έχει διαφορετικά προφίλ εκκεντροφόρου για τiς χαμηλές και υψηλές στροφές, με την μόνη διαφορά ότι πλέον ο εκκεντροφόρος εισαγωγής μπορούσε να προχωρήσει 25 και 50 μοίρες κατά την λειτουργία. Αυτό και αν ήταν μια επανάσταση στην λειτουργία του συστήματος, αφού πλέον είχε βελτιωθεί η ροπή σε χαμηλές και μεσαίες στροφές. Η τεχνολογία i-VTEC εφαρμόστηκε και σε άλλα μοντέλα του Ιάπωνα κατασκευαστή (Accord CL7, CR-V RD8) και ονοματολογικά διατηρείται μέχρι και σήμερα, υλοποιώντας όμως εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά λειτουργίας κινητήρα.
Η Honda δεν μας απογοήτευσε και μας έδωσε κάτι ακόμα που έλειπε: Ένα πισωκίνητο με Vtec. Honda S2000 με κινητήρα από… άλλο πλανήτη, μιας και το μοτέρ του ήταν αυτό που έβγαζε τα περισσότερα άλογα ανά λίτρο για πολύ καιρό . F20C κωδικός κινητήρα στα 2000 κυβικά εκατοστά και 240 άλογα. Με το σασί να έχει εκπληκτικό ζύγισμα 50-50, το Vtec να είναι βίαιο και το μοτέρ να στροφάρει ουρλιάζοντας μέχρι τις 9.000 σ.α.λ., το S2000 -που είχε δημιουργηθεί για τον εορτασμό του μισού αιώνα της Honda- έδινε στο δυναμόμετρο το εκπληκτικό νούμερο των 120 ίππων ανά λίτρο (στη JDM έκδοση, που ήταν ισχυρότερη κατά 10 ίππους, η ειδική ισχύς έφτανε τα 123,5 άλογα ανά λίτρο).
Έτσι, το S2000 κράτησε για μια δεκαετία τη Honda στην κορυφή, ως τον κατασκευαστή του μοτέρ με τη μεγαλύτερη ειδική ισχύ στον πλανήτη. Μέχρι να έρθει η Ferrari και να πάρει τα σκήπτρα, με τον ατμοσφαιρικό V8 της 458 Italia, που αποδίδει 124,5 ίππους στο λίτρο. Όμως, μέχρι και σήμερα, η ειδική ισχύς του Honda είναι ανώτερη από πολλά supercars…
Η Honda είναι μια εταιρεία που έχει γράψει ιστορία, έχει γιγαντιαίο fanbase και, έχει αποδείξει πως γνωρίζει πολύ καλά πώς να προσφέρει δύναμη και αξιοπιστία στα μοντέλα της. Με το Vtec, οι Ιάπωνες ήξεραν πως χτύπησαν “φλέβα χρυσού” και γι’ αυτό συνέχισαν -και θα συνεχίσουν- να το εξελίσσουν. Σήμερα, “βασιλεύει” επάνω στο φοβερό και τρομερό Honda Civic Type-R. Με το Vtec και το turbo, το 2λιτρο μοτέρ που φοράει το Type-R έχει εκτοξεύσει την απόδοσή του στους 306 ίππους. Και, σε συνδυασμό με το φοβερό στήσιμο, το Civic Type-R δεν άργησε να πάρει τον τίτλο του ταχύτερου προσθιοκίνητου που γύρισε το Nurburgring και να αποτελεί τον πιο υπολογίσιμο, ίσως, αντίπαλο, στα hot hatch. Και μετά; Πού αλλού θα το δούμε το “διαμάντι” της Honda;