How Greece will replace its ageing car fleet

Η Ελλάδα διαθέτει τον γηραιότερο στόλο οχημάτων στην Europe με τη μέση ηλικία τους να αγγίζει τα 17 έτη, όταν στην υπόλοιπη Ένωση, αυτή φτάνει τα 12,5.

Το γεγονός αυτό εμπεριέχει μια πλειάδα από κοινωνικοοικονομικά προβλήματα, τα οποία διαχρονικά η πολιτεία αρέσκεται να τα καλύπτει παροδικά, αλλά αυτά διογκώνονται με τον χρόνο. Διαχρονικά, τομείς όπως η οδική ασφάλεια και η προστασία του περιβάλλοντος, επηρεάζονται από τον γερασμένο στόλο των οχημάτων. Αλλά η πολιτεία πως θα μπορούσε να επέμβει στην αγορά αυτοκινήτου, προκειμένου να αμβλύνει αυτές τις χρόνιες εσωστρέφειες;

Η δικαιολογία που προβάλλεται, είναι πως βρίσκεται στην ιδιοσυγκρασία του Έλληνα, να αγοράζει νέο αυτοκίνητο και να θέλει να το κρατήσει, όσα περισσότερα χρόνια γίνεται, προκειμένου να κάνει απόσβεση… 

Προφανώς, ένα άτοπο συμπέρασμα με σκοπό να μην ασχοληθούν οι πολιτειακοί παράγοντες με την αγορά αυτοκινήτου. Στην ελληνική πραγματικότητα το καινούριο αυτοκίνητο θεωρείται παραδοσιακά ως είδος πολυτελείας. Η κρατικοκεντρική αντίληψη, θεωρεί μια βασική ανάγκη με κοινωνικοοικονομικές προεκτάσεις… ως απόδειξη πλουτισμού. Αλλά ας δούμε αναλυτικά τις δύο βασικές συνέπειες στην ελληνική κοινωνία, εξαιτίας του γερασμένου στόλου οχημάτων.

Οδική ασφάλεια

Ενδεικτικά και σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, μόνο τον μήνα Ιούλιο του 2023, τα Οδικά Τροχαία Ατυχήματα, που συνέβησαν σε ολόκληρη τη Χώρα και προκάλεσαν τοv θάνατο ή τον τραυματισμό ατόμων, αυξήθηκαν κατά 22,5% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022 (1.131 τον Ιούλιο του 2023, έναντι 923 τον Ιούλιο του 2022).

Ειδικότερα, καταγράφηκαν 81 νεκροί, 78 βαριά τραυματίες και 1.319 ελαφρά τραυματίες, έναντι 68 νεκρών, 66 βαριά τραυματιών και 1.080 ελαφρά τραυματιών τον Ιούλιο του 2022, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 19,1% σε νεκρούς, κατά 18,2% σε βαριά τραυματίες και κατά 22,1% σε ελαφρά τραυματίες.

Το πρόβλημα είναι διαχρονικό στην Ελλάδα.   Προφανώς, η έλλειψη και η απόσπαση της προσοχής, η υψηλή ταχύτητα, η ανευθυνότητα, η μέθη και η επικίνδυνη οδήγηση είναι οι κύριοι παράγοντες πρόκλησης τροχαίων ατυχημάτων / δυστυχημάτων.

Αλλά… ας αναρωτηθούμε πόσο μειωμένα θα ήταν τα τροχαία με πόσες λιγότερες ανθρώπινες απώλειες και σοβαρούς τραυματισμούς, εάν στη θέση των περασμένης τεχνολογίας βρίσκονταν καινούργια αυτοκίνητα;  

Τα σύγχρονα αυτοκίνητα εκτός από ενισχυμένα πλαίσια υψηλής ακαμψίας, διαθέτουν προηγμένα συστήματα παθητικής ασφάλειας, και συστήματα υποβοήθησης του οδηγού ADAS, ενισχύοντας την ασφάλεια του αυτοκινήτου, περιορίζοντας παράλληλα τον παράγοντα του ανθρώπινου λάθους στο ελάχιστο. Επίσης, με λιγότερα παλαιά οχήματα στους δρόμους, μειώνεται και ο κίνδυνος ατυχήματος λόγω μηχανικής βλάβης, καθώς θα μειωθούν τα εκατοντάδες ασυντήρητα αυτοκίνητα που κατακλύζουν τους δρόμους.

Εκ του προοιμίου, η ανανέωση του στόλου αυτοκινήτων, θα μειώσει κατακόρυφα τα σοβαρά τροχαία ατυχήματα. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας θα αποσυμφορηθεί, εξοικονομώντας πολύτιμους πόρους και διαθέτοντας περισσότερες κλίνες και ΜΕΘ για άλλα σοβαρά περιστατικά.

Εθνικοί στόχοι μείωσης CO2

Η Ελλάδα, όπως και κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει δεσμευθεί για μείωση των εθνικών εκπομπών ρύπων έως το 2030, ώστε να φτάσουμε στο 2050 με στην πολυπόθητη κλιματική ουδετερότητα της Γηραιάς Ηπείρου.  

Ιδιαίτερα, για αυτό τον σκοπό η κυβέρνηση επιδοτεί με ένα γενναίο πρόγραμμα την αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου, η οποία υπερβαίνει κατά πολύ τον ευρωπαϊκο μέσο όρο των επιδοτήσεων. Αλλά προκύπτει το ερώτημα εάν αυτό είναι αρκετό, προκειμένου η χώρα μας να εναρμονιστεί με τους κοινοτικούς στόχους.

Η απάντηση είναι ρητά «ΟΧΙ». Δεδομένου, πως οι υποδομές, ιδίως στην Ελλάδα δεν είναι επαρκείς. Ο χρόνος φόρτισης των ηλεκτρικών αυτοκινήτων παραμένει εξαιρετικά αργός και μικρό το εύρος αυτονομίας, αποτελούν τους κυρίους ανασταλτικούς παράγοντες για την αγορά τους. Η υψηλή αξία κτήσης, ακόμα και μετά την επιδότηση παραμένει υψηλή, αλλά βρίσκεται σε δεύτερη μοίρα. 

Την ίδια στιγμή, παραμένει αμετάβλητος ο μέσος όρος ηλικίας του εθνικού στόλου οχημάτων, συνεχίζοντας να μολύνουν την ατμόσφαιρα από τους παρωχημένης τεχνολογίας κινητήρες εσωτερικής καύσης, προηγούμενων γενεών.

Η πολιτεία, πιθανόν από αμάθεια, έχει αφήσει εκτός κινήτρων τα οικολογικά θερμικά αυτοκίνητα με κινητήρες Euro 6 και μελλοντικά Euro 7, άσχετα εάν αυτά διαθέτουν κάποια μορφή υβριδισμού, θέτοντας σε κίνδυνο τον στόχο που εκείνη έθεσε…

Αλλά ας δούμε παρακάτω τι μπορεί και τι πρέπει να γίνει, ώστε να μην χαθεί άλλος χρόνος και συγχρόνως το κράτος να συμβάλει στην ανανέωση του γερασμένου, επικίνδυνου και ρυπογόνου στόλου οχημάτων.

Κίνητρα απόσυρσης

Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων, η κυβέρνηση θα πρέπει να θεσπίσει κίνητρα επιδοτούμενης απόσυρσης για την αντικατάσταση των παλαιών ρυπογόνων οχημάτων με αγορά νέων θερμικών και υβριδικών στα πρότυπα Euro 6 και Euro 7. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει να υπάρξει μείωση της επιδότησης του προγράμματος «κινούμαι ηλεκτρικά», το οποίο κυρίως θα εστιάσει στην μικροκινητικότητα. Παράλληλα, τα επιπλέον χρήματα που θα χρειαστούν για το πρόγραμμα «αλλάζω αυτοκίνητο», όπως ενδεχομένως θα λέγεται, μπορεί να εκταμιευτούν από αντίστοιχα περιβαλλοντικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κίνητρα μακροχρόνιας μίσθωσης

Άσχετα με την εφαρμογή ή όχι του προγράμματος απόσυρσης, είναι επιβεβλημένη η δημιουργία πλαισίου για την μακροχρόνια και την ευέλικτη μίσθωση αυτοκινήτου, επεκτείνοντας φορολογικά κίνητρα και πως τους ιδιώτες, με την αιτιολογία πως η απόκτηση σύγχρονου αυτοκινήτου δεν είναι πολυτέλεια, αλλά ζωτική ανάγκη.