Το 2024, οι μηχανικές βλάβες αποτέλεσαν την κυριότερη αιτία κλήσης της οδικής βοήθειας στην Ελλάδα. Από μπαταρίες που δεν ανταποκρίνονται, μέχρι φθαρμένα ελαστικά και κινητήρες που «σβήνουν» στη μέση του δρόμου, τα στοιχεία δείχνουν καθαρά: όσο παλαιότερο είναι το όχημα, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα ακινητοποίησης.
Η σύνδεση, ωστόσο, δεν σταματά στη μηχανική φθορά. Η γήρανση του στόλου έχει άμεσο αντίκτυπο στην οδική ασφάλεια και την περιβαλλοντική επιβάρυνση. Τα φθαρμένα συστήματα ενεργητικής ασφάλειας, οι κακές επιδόσεις στον έλεγχο ρύπων, καθώς και η μειωμένη αξιοπιστία σε κρίσιμες στιγμές οδηγούν σε περισσότερα τροχαία ατυχήματα και σε αυξημένες εκπομπές.
Η κατάσταση αυτή δεν αφορά μόνο τον ιδιώτη οδηγό. Αποτελεί πλέον δημόσιο ζήτημα, που απαιτεί σοβαρές πολιτικές πρωτοβουλίες. Η αντικατάσταση του στόλου και η ενίσχυση κινήτρων για νεότερα και καθαρότερα οχήματα είναι περισσότερο από αναγκαίες: είναι επιτακτικές.
Η μηχανική βλάβη σε πρώτο πλάνο
Σύμφωνα με στοιχεία της Hellas Direct, η μηχανική βλάβη ήταν ο κύριος λόγος ακινητοποίησης τόσο στα αυτοκίνητα όσο και στις μοτοσικλέτες το 2024. Στα οχήματα έως 5 ετών, το ποσοστό ήταν 31%, ενώ για οχήματα ηλικίας 16-25 ετών άγγιξε το 63%. Στα αυτοκίνητα άνω των 30 ετών, η πιθανότητα βλάβης εκτοξεύεται στο 70%.
Τα δεδομένα αυτά δεν αποτυπώνουν απλώς στατιστικά: δείχνουν την αδυναμία χιλιάδων οχημάτων να εκτελέσουν απρόσκοπτα τη βασική λειτουργία τους – να κινηθούν με ασφάλεια στον δρόμο. Η συνεχής ανάγκη για συντήρηση, επισκευές και αντικαταστάσεις αποτελεί οικονομικό βάρος για τους πολίτες και ταυτόχρονα κίνδυνο για το σύνολο.
Ατυχήματα και οδική ασφάλεια: Μια άρρηκτη σύνδεση
Η αύξηση των μηχανικών βλαβών συνδέεται άμεσα με την πιθανότητα πρόκλησης τροχαίων ατυχημάτων. Φθαρμένα φρένα, δυσλειτουργικά ηλεκτρονικά συστήματα, προβληματικές αναρτήσεις και παλαιά ελαστικά επηρεάζουν καθοριστικά την απόκριση του οχήματος, ειδικά σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Όταν ένα όχημα δεν μπορεί να ανταποκριθεί άμεσα στις εντολές του οδηγού, κάθε χιλιόμετρο γίνεται πιο επικίνδυνο. Τα πιο γερασμένα αυτοκίνητα όχι μόνο παθαίνουν συχνότερα βλάβες, αλλά και διαχειρίζονται χειρότερα τις κρίσιμες στιγμές. Η ασφάλεια στον δρόμο δεν είναι μόνο θέμα συμπεριφοράς, αλλά και τεχνικής ετοιμότητας.
Η αθέατη ρύπανση των γερασμένων οχημάτων
Η παλαιότητα συνδέεται και με την επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Οχήματα με παλαιότερες τεχνολογίες κινητήρων ρυπαίνουν σημαντικά περισσότερο, ειδικά αν δεν συντηρούνται σωστά. Η κακή λειτουργία καταλυτών, η αυξημένη κατανάλωση και οι συχνές διαρροές υγρών και καυσαερίων είναι αποτέλεσμα της φυσικής φθοράς και της ελλιπούς αναβάθμισης.
Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι: όσο γηραιότερο το όχημα, τόσο μεγαλύτερες οι εκπομπές CO₂ και μικροσωματιδίων. Σε μια εποχή που η Ε.Ε. πιέζει για καθαρότερες μετακινήσεις και ουδέτερο αποτύπωμα άνθρακα, η Ελλάδα εξακολουθεί να κυκλοφορεί στόλους δεκαετιών περασμένων.
Η πολιτεία οφείλει να αναλάβει δράση
Το πρόβλημα είναι συστημικό και απαιτεί θεσμική παρέμβαση. Τα σημερινά στοιχεία αποδεικνύουν ότι οι ατομικές προσπάθειες των οδηγών δεν αρκούν. Χρειάζεται ένα συντονισμένο σχέδιο ανανέωσης του στόλου, με οικονομικά κίνητρα για αντικατάσταση, αυστηρότερους τεχνικούς ελέγχους και υποστήριξη προς τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά.
Μέτρα όπως η επιδότηση αγοράς χαμηλών ρύπων οχημάτων, η ενίσχυση της μικροκινητικότητας, η αυστηροποίηση ΚΤΕΟ και η απομάκρυνση των πολύ παλαιών οχημάτων από την κυκλοφορία θα λειτουργούσαν σωρευτικά, δημιουργώντας ένα ασφαλέστερο, καθαρότερο και πιο σύγχρονο οδικό περιβάλλον.
