Niente cobalto nella batteria della futura Fiat Panda elettrica

Η Fiat και ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Olivier Francois είναι από τους πιο ένθερμους υποστηριχτές της ηλεκτροκίνησης. Παράλληλα, η επόμενη γενιά του Fiat Panda, το οποίο θα παρουσιαστεί στις 11 Ιουλίου 2024 αποτελεί το μεγαλύτερο στοίχημα της ιταλικής εταιρείας για το μέλλον της και την ηλεκτροκίνηση. Επομένως, θεωρείται βέβαιη η χρησιμοποίηση τεχνολογία αιχμής, αλλά και μεθόδων για την μείωση του κόστους σε συνάρτηση με τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά οφέλη, ώστε να προσφέρει ένα άκρως ανταγωνιστικό προϊόν. 

Ειδικότερα, τα αποκαλυπτήρια του νέου ë-C3 της Citroën μας έδωσαν μια πρώτη γεύση από τη νέα πλατφόρμα Stellantis Smart Car, η οποία πιθανότατα θα δώσει ζωή και στο μελλοντικό Panda. Θα υπάρχει μια τεχνική λεπτομέρεια που αξίζει ιδιαίτερης προσοχής, θα τοποθετεί ένα πακέτο μπαταριών λιθίου-σιδήρου-φωσφορικού άλατος (LFP), μια χημεία που φέρνει μαζί της αρκετά πλεονεκτήματα.

Τα μειονεκτήματα του κοβαλτίου

Μέχρι τώρα, όλοι έχουμε συνηθίσει να ακούμε για μπαταρίες ιόντων λιθίου. Σπάνια λαμβάνουμε υπόψη το γεγονός ότι κάτω από αυτή τη γενική ονομασία κρύβονται στην πραγματικότητα διάφορες τεχνολογίες: όλες μοιράζονται τον κεντρικό ρόλο του ιόντος λιθίου, αλλά σε συνδυασμό με διαφορετικά μέταλλα, τα οποία επηρεάζουν καθοριστικά τα τελικά χαρακτηριστικά της μπαταρίας. Οι πιο διαδεδομένες στην αγορά αυτοκινήτων είναι οι NMC (νικέλιο-μαγγάνιο-κοβάλτιο), οι οποίες έχουν καθιερωθεί χάρη στην υψηλή ειδική τους ενέργεια: με άλλα λόγια, επιτρέπουν μεγαλύτερη χωρητικότητα (και επομένως μεγαλύτερη αυτονομία) για το ίδιο μέγεθος και βάρος. Παρόμοια, αλλά λιγότερο διαδεδομένα (τα συναντάμε, για παράδειγμα, στα Teslas υψηλών προδιαγραφών) είναι τα NCA (νικέλιο-κοβάλτιο-αλουμίνιο), τα οποία παρέχουν ακόμη μεγαλύτερη ενεργειακή πυκνότητα, αλλά με πιο λεπτή θερμική διαχείριση. Όπως φαίνεται από την ονοματολογία, και οι δύο αυτοί τύποι μοιράζονται την παρουσία κοβαλτίου στη σύνθεση, ένα μέταλλο που φέρνει μαζί του σοβαρά κρίσιμα ζητήματα όσον αφορά τη διαθεσιμότητα, τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και το κόστος. Για το λόγο αυτό, οι κατασκευαστές ανέπτυξαν με την πάροδο των ετών κυψέλες που περιέχουν όλο και μικρότερα ποσοστά κοβαλτίου, από το NMC 111 (στο οποίο τα τρία μέταλλα είναι παρόντα σε ίσες ποσότητες) έως το NMC 811 (στο οποίο το κοβάλτιο είναι μόνο 10%).

Τα πλεονεκτήματα της τεχνολογίας LFP

Υπάρχει, ωστόσο, ένας τρίτος τύπος κυψέλης, το φωσφορικό λίθιο-σιδήρου, το οποίο δεν περιέχει καθόλου κοβάλτιο. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος για τον οποίο επιλέχθηκε από τη Stellantis για την πλατφόρμα Smart Car (καθώς και από την Tesla, για τις βασικές εκδόσεις των Model 3 και Y, και από την BYD). Η απουσία κοβαλτίου όχι μόνο μειώνει σημαντικά το κόστος παραγωγής μπαταριών (το 50-80% του οποίου σήμερα καθορίζεται από τα ίδια τα υλικά), αλλά βελτιώνει επίσης σημαντικά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τη διαθεσιμότητα των πρώτων υλών. Και όχι μόνο αυτό. Η χημεία LFP εξασφαλίζει μεγαλύτερη θερμική σταθερότητα, ανώτερη ασφάλεια και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, φτάνοντας σε αρκετές χιλιάδες κύκλους φόρτισης πριν πέσει κάτω από το 80% της αρχικής χωρητικότητας. Το μειονέκτημα, που περιόριζε τη χρήση της μέχρι σήμερα, είναι η χαμηλότερη ενεργειακή πυκνότητα, αλλά οι τεχνολογικές εξελίξεις βελτιώνουν συνεχώς την τιμή αυτή. Και έτσι, αν σήμερα μπορούμε να βρούμε μπαταρίες LFP σε αυτοκίνητα πόλης ή μεσαίου μεγέθους με σχετικά χαμηλή αυτονομία, είναι λογικό να πιστεύουμε ότι οι περαιτέρω εξελίξεις θα μπορούσαν να μεταφέρουν τα πλεονεκτήματά τους στις μεγαλύτερες αυτονομίες μέσα σε λίγα χρόνια.