Η χθεσινή αιφνιδιαστική παραίτηση του Carlos Tavares από το τιμόνι της Stellantis, αναδεικνύουν μία σειρά από λόγους που προκάλεσαν την κρίση των δύο πλευρών και επιβεβαιώνει περαιτέρω την κρίση που πλήττει την αυτοκινητοβιομηχανία στην Ευρώπη.
Ειδικότερα, ο Οκτώβριος δεν είναι τόσο μακριά. Ο δέκατος μήνας του έτους είχε αρχίσει να παρουσιάζει εκτιμήσεις και να σκιαγραφεί πιθανές ενδείξεις για το εγγύς μέλλον του Κάρλος Ταβάρες, λίγο λιγότερο από τέσσερα χρόνια μετά τη γέννηση της Stellantis με τη συγχώνευση μεταξύ FCA και PSA. Ήταν τον Οκτώβριο που άρχισε να γίνεται λόγος για το 2026, πρώτα, και για πρόωρη παραίτηση αργότερα, εισάγοντας τις ενδείξεις πιθανών εσωτερικών αβεβαιοτήτων και δυσαρέσκειας που οδήγησαν στην παραίτηση που παρουσιάστηκε χθες στο διοικητικό συμβούλιο του ομίλου. Μια κατάσταση που κατέληξε επίσης να επιβεβαιώσει τις ολοένα και πιο πιεστικές φήμες για την ύπαρξη περιπλανώμενων κακοπροαίρετων συμπεριφορών εντός της διοίκησης της Stellantis. Αυτό που προκύπτει, σε σύγκριση με το σκεπτικό που είχε διατυπωθεί τον Οκτώβριο, όταν ο Carlos Tavares, κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο εργοστάσιο του Sochaux, είχε δηλώσει ότι το 2026 σε ηλικία 68 ετών θα μπορούσε να αποτελέσει «μια λογική ηλικία για να συνταξιοδοτηθεί», που ωστόσο συνέβη με μια προφανή επιτάχυνση.
Με τον τρόπο αυτό επισημοποιήθηκε ο τερματισμός των σχέσεων με βάση το γεγονός ότι «τις τελευταίες εβδομάδες προέκυψαν διαφορετικές απόψεις», σύμφωνα με όσα παραδέχθηκε ο Henri de Casdtries, Ανώτερος Ανεξάρτητος Διευθυντής της Stellantis, σε ανακοίνωση που εξέδωσε χθες ο Όμιλος. Ένας επαναπροσδιορισμός των σχέσεων που, σύμφωνα με ορισμένες φήμες, συνδέεται αντίθετα με την ανάγκη της προεδρίας του Ομίλου να επανεξετάσει τις αποφάσεις που έλαβε ο ίδιος ο Carlos Tavares.
Ο Carlos Tavares αφήνει τη Stellantis με μια σύνθετη κληρονομιά
Με την παραίτηση του Carlos Tavares, ολόκληρος ο Όμιλος Stellantis μελετά μια νέα φάση σε έναν τομέα, όπως είναι η αυτοκινητοβιομηχανία, ο οποίος διέρχεται σήμερα σοβαρή κρίση. Σίγουρα αυτό που αφήνει πίσω του ο Tavares τώρα που αποχωρεί είναι μια ιδιαίτερα σύνθετη κληρονομιά, όπου οι θετικές πτυχές αναμειγνύονται με τις αρνητικές συνθήκες. Σε μια φάση κρισιμότητας που βιώνει ολόκληρος ο τομέας της αυτοκινητοβιομηχανίας, οι πολιτικές που αιτιολογήθηκαν από τον Carlos Tavares, κυρίως η διαχείριση των οικονομιών κλίμακας και ο εξορθολογισμός του κόστους με περικοπές και επαναπροσδιορισμό των αξιών παραγωγής εντός των εργοστασίων, δεν συνάντησαν αδιάφορα εμπόδια. Ξεκινώντας από τη συνεχή διελκυστίνδα με τα συνδικάτα, ιδίως με τις σκληρές επιθέσεις που καταγράφηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, και στη συνέχεια με την ιταλική κυβέρνηση.
Ως εκ τούτου, φαίνεται όλο και περισσότερο προφανές ότι οι φήμες για πιέσεις από τους επενδυτές, σχετικά με μια συμφωνία διακανονισμού με τον Tavares, έχουν πλέον μεγαλύτερη βάση στην πραγματικότητα. Η σημαντική πτώση των κερδών που κατέγραψε η Stellantis καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024, με τα έσοδα να μειώνονται κατά 27% το τρίτο τρίμηνο του έτους και τις παραδόσεις οχημάτων να μειώνονται κατά 20%, φαίνεται ότι σχετίζεται όχι μόνο με ένα δυσμενές γενικότερο πλαίσιο αλλά και με μια διοίκηση υπό την ηγεσία του Carlos Tavares που δεν συμμεριζόταν πλήρως.
Σύμφωνα με σημερινό δημοσίευμα της εφημερίδας Millionaire, ορισμένες πηγές που ήταν μάρτυρες των εσωτερικών συνομιλιών σε αυτό το στάδιο παραδέχθηκαν ότι ο Tavares επικεντρωνόταν υπερβολικά στις βραχυπρόθεσμες προοπτικές «διακινδυνεύοντας να θέσει σε κίνδυνο το μέλλον του ομίλου και να εκνευρίσει τους πάντες στην πορεία» ή «έδειχνε να ενδιαφέρεται περισσότερο για τη διάσωση της δικής του φήμης, διακινδυνεύοντας να δημιουργήσει μακροπρόθεσμα προβλήματα για τη Stellantis».
Ο διάδοχος δεν θα έρθει γρήγορα
Στον απόηχο της παραίτησης του Carlos Tavares από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της Stellantis, δεν φαίνεται να υπάρχει ανάγκη να ενεργήσει γρήγορα για τον εντοπισμό ενός πιθανού διαδόχου. Ωστόσο, πρέπει να πούμε ότι ο πρόεδρος John Elkann, ο οποίος έχει πλέον συστήσει μια προσωρινή εκτελεστική επιτροπή, είχε ήδη εκφραστεί πριν από μερικούς μήνες για την ανάγκη αναζήτησης αντικαταστάτη για τη θέση του Tavares- ένα σημάδι ότι κάποια επικείμενη αλλαγή ρυθμού βρισκόταν ήδη στον αέρα, πέρα από τις περισσότερο από προφανείς εικασίες. Η εντύπωση είναι ότι με την ανάγκη να έχει αναλάβει προσωρινά τις εκτελεστικές αρμοδιότητες του ομίλου, ο Elkann θέλει να επαναφέρει τη Stellantis σε πιο ήρεμα νερά και στη συνέχεια να την παραδώσει σε μια αξιοσέβαστη διοίκηση, αν και όχι πριν από το πρώτο εξάμηνο του 2025.
Κοιτάζοντας προς αυτή την κατεύθυνση, η Stellantis έχει ήδη επιβεβαιώσει ότι οι κατευθυντήριες γραμμές που δόθηκαν στους επενδυτές στα τέλη Οκτωβρίου παραμένουν ως έχουν, ενώ λαμβάνει χώρα ένα περισσότερο από προφανές το απόλυτο nome για τον αυριανό διευθύνοντα σύμβουλο. Μεταξύ των ονομάτων που έχουν προκύψει τις τελευταίες ημέρες, τα πιο επίμονα είναι αυτά του Jean-Philippe Imparato, επικεφαλής πλέον της ευρωπαϊκής αγοράς της Stellantis, και του Luca De Meo, διευθύνοντος συμβούλου πλέον της Renault. Όποιος πάρει τη θέση του Carlos Tavares θα πρέπει να αποκαταστήσει τις σχέσεις που έχουν φθαρεί τους τελευταίους μήνες μεταξύ της Stellantis, των συνδικάτων και των κυβερνήσεων, εκτός από την ανάγκη να επανεξετάσει τη βιομηχανική στρατηγική ολόκληρου του ομίλου.
Η παραίτηση του Carlos Tavares πιστοποιεί περαιτέρω την κρίση στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας στην Ευρώπη. Η Stellantis εισέρχεται έτσι σε ένα πλαίσιο ευρωπαϊκών δυσκολιών στο οποίο η Volkswagen είχε ήδη εισέλθει πριν από λίγους μήνες, εγκαινιάζοντας μια από τις πιο σκοτεινές φάσεις για την αυτοκινητοβιομηχανία στη Γηραιά Ήπειρο- συμπιεσμένη από τις αβεβαιότητες της μετάβασης στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και από τις ολοένα και υψηλότερες τιμές που μειώνουν τη ζήτηση και τις αγορές. Τώρα θα πρέπει να βρούμε πώς θα συνέλθουμε και πώς θα ξεπεράσουμε μια φάση που δεν αναμένεται να είναι εύκολη.
Οδεύοντας στην μετά Tavares εποχή
Πραξικόπημα, πλήγμα κεραυνού, εκπαραθύρωση, εκδίωξη. Τις τελευταίες ώρες δεν έλειψαν οι υπερβολές για να προσδιορίσουν τις εξελίξεις των τελευταίων ωρών στην κορυφή της Stellantis: το διοικητικό συμβούλιο αποφάσισε να «αποδεχτεί» την παραίτηση του Κάρλος Ταβάρες από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου, πολύ πριν από την προθεσμία του 2026 που συμφωνήθηκε τον Οκτώβριο: δεν θα υπάρξει επομένως η σταδιακή μετάβαση που είχε αρχικά υπονοηθεί, αλλά μια άμεση ανατροπή, επίσης για να επιλυθούν οι «διαφορετικές απόψεις» μεταξύ των διευθυντών και του Πορτογάλου μάνατζερ. Για το παρόν και, ακόμη περισσότερο, για το μέλλον. Το οποίο υπόσχεται να είναι όλο και πιο περίπλοκο και γεμάτο παγίδες.
Νέα στρατηγική
Εναπόκειται πλέον στον πρόεδρο Τζον Έλκαν και σε ειδική επιτροπή να επιλέξουν τον διάδοχο του Ταβάρες. Ο νέος διευθύνων σύμβουλος, πρώτα απ’ όλα, θα πρέπει να επανεκκινήσει τις εμπορικές επιδόσεις, ιδίως στη Βόρεια Αμερική, αναθεωρώντας ίσως στρατηγικές που μέχρι τώρα συγκρούονταν με την πραγματικότητα της αγοράς. Ο Tavares αφήνει πίσω του ένα σχέδιο που εστιάζει έντονα στην ηλεκτρική κινητικότητα, ιδίως για την Ευρώπη, αλλά η σταθερή του πίστη στη συνέχιση της πορείας των Bev μπορεί να θεωρηθεί ως λάθος από ένα διοικητικό συμβούλιο που επιθυμεί να αγκαλιάσει μεγαλύτερη ευελιξία. Για το λόγο αυτό, ο νέος τιμονιέρης θα πρέπει να δρομολογήσει σημαντικές αλλαγές, όχι μόνο για την επανεκκίνηση των εργοστασίων, όχι μόνο των ιταλικών, που τιμωρήθηκαν από μια σχεδόν σπασμωδική αναζήτηση συνεργειών και λειτουργικής αποδοτικότητας. Και το ίδιο ισχύει και για ορισμένες μάρκες, όπως η Maserati ή η Alfa Romeo, οι οποίες έχουν τιμωρηθεί με τη σειρά τους από την υπερβολική εστίαση στην κοινή χρήση πλατφορμών και εξαρτημάτων με άλλες μάρκες που είναι εντελώς διαφορετικές από άποψη ιστορίας και τοποθέτησης. Εν ολίγοις, θα χρειαστεί μια νέα στρατηγική, ίσως όχι πολύ επικεντρωμένη στα περιθώρια κέρδους και όχι στους όγκους. Ένα άλλο καθήκον για τον νέο διευθύνοντα σύμβουλο θα είναι να αναζωογονήσει τις σχέσεις με τα συνδικάτα, με την πολιτική (την ιταλική πολιτική πρωτίστως) και με τις χρηματιστηριακές αγορές. Από την άλλη πλευρά, είναι πιθανό ότι η απόφαση για την «απομάκρυνση» του Tavares επηρεάστηκε από την επιδείνωση των σχέσεων με όλες τις εσωτερικές και εξωτερικές συνιστώσες που έχουν σχέση με τη Stellantis. Και έπειτα, υπάρχει επίσης το όλο και πιο ύπουλο μέλλον που πρέπει να αντιμετωπίσει ολόκληρος ο κλάδος και ίσως να προετοιμάσει τον όμιλο για αυτή τη διαδικασία ενοποίησης, στην οποία αντιτίθεται ο ίδιος ο Tavares, αλλά που ίσως γίνεται πιο επείγουσα από τα πολλά προβλήματα που βαραίνουν την αυτοκινητοβιομηχανία.
