Σε αυτή τη χώρα, κάθε φορά που βγαίνεις από το σπίτι σου, είναι σαν να παίζεις ρώσικη ρουλέτα. Τα τροχαία είναι τόσα πολλά που αναρωτιέσαι: Μήπως έχουμε πόλεμο; Η απάντηση είναι πως ναι. Ποιος φταίει; Σήμερα θα τα χώσουμε σε αυτούς που όλοι λατρεύουμε να μισούμε: Τους πολιτικούς. Και, για ένα θέμα ταμπού: Τη φορολογία.
«Καλά», θα πεις. «Τι δουλειά έχει η φορολογία στα ΙΧ με τα τροχαία δυστυχήματα»; Γιατί δεν ασχολείσαι λίγο με την ανύπαρκτη οδηγική παιδεία των Ελλήνων; Με τους δρόμους- ανέκδοτα, με τα διπλώματα οδήγησης που στέλνονται με… συστημένο μετά το λάδωμα; Τα έχω πει και θα τα ξαναπώ αυτά. Αλλά είναι ώρα να κάνουμε την ανατομία ενός πολλαπλού εγκλήματος το οποίο κάνουν διαχρονικά, όλες οι κυβερνήσεις.
Ναι, η πολιτική η οποία ακολουθείται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα με την υπερφορολόγηση των αυτοκινήτων, ισοδυναμεί με έγκλημα. Προσέξτε: Στη χώρα με τους περισσότερους νεκρούς από τροχαία δυστυχήματα στην Ευρώπη, οι κυβερνήσεις επί της ουσίας πιέζουν τους πολίτες να έχουν όσο το δυνατό μικρότερο και παλιότερο αυτοκίνητο.
Απόδειξη αυτού, το γεγονός ότι ο «στόλος» των ιδιωτικής χρήσεως οχημάτων «γερνάει» ταχύτατα -που σημαίνει ότι και οι αξίες μειώνονται δραματικά- καθώς μόλις το ένα στα 10 αυτοκίνητα είναι ηλικίας κάτω των πέντε ετών, ενώ τα 56 στα 100 είναι από 10 ετών και πάνω.
Όπως προκύπτει από την επεξεργασία των στοιχείων της Ένωσης Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων, τα Μνημόνια επέδρασαν αρνητικά ακόμη και στο… όριο ηλικίας των αυτοκινήτων.
Τα αυτοκίνητα ηλικίας έως πέντε ετών αντιπροσωπεύουν μετά βίας το 9% του συνόλου των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στους ελληνικούς δρόμους, όταν στις αρχές του 2014, το μερίδιό τους ξεπερνούσε το 14%. Η αιτία, είναι προφανής: Από το 2010 και μετά ο ρυθμός αντικατάστασης των παλαιών αυτοκινήτων με καινούργια έπεσε κατακόρυφα.
Τα αυτοκίνητά μας, λοιπόν, δυστυχώς είναι παλιά, λόγω της ηλίθιας νοοτροπίας των κυβερνήσεων (ε, τι να κάνουμε, αφού όλες την ίδια νοοτροπία έχουν) ότι οι ιδιοκτήτες ΙΧ πρέπει να…τιμωρούνται. Αντί να δοθούν (πραγματικά) κίνητρα για την αγορά νέων αυτοκινήτων (συνήθως, όσο πιο καινούριο, τόσο πιο ασφαλές και τόσο λιγότερο ρυπογόνο), επιβάλλονται φόροι, φόροι, φόροι σε έναν λαό του οποίου το εισόδημα έχει συρρικνωθεί κατά 25% -σύμφωνα με τη Eurostat-. Και, για το ζήτημα της συντήρησης που κάνουν οι Έλληνες στα αυτοκίνητά τους, μιας και δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για να βγουν ασφαλή συμπεράσματα, ας το προσπεράσω.
Πρόχειρο συμπέρασμα: Οι “εθνοπατέρες” μας, οι πολιτικοί, δε νοιάζονται για το αν κυκλοφορούμε με σαπάκια σε επικίνδυνους δρόμους. Νοιάζονται μόνο να αρπάξουν φόρους σήμερα, όσους μπορούν, όσους γίνεται, για να “παρουσιάσουν έργο” σήμερα και, αύριο, ποιος ζει ποιος πεθαίνει (πάντως όχι αυτοί).
Οι εθνικές οδοί
Αν θεωρηθεί υπερβολή το «ταξιδεύουμε με αυτοκίνητα- Χάρους» (παρότι Χάροντες είμαστε οι περισσότεροι Έλληνες οδηγοί αυτοπροσώπως), αποδείξαμε τίνι τρόπω ότι ταξιδεύουμε με παλιά αυτοκίνητα. Ας δούμε τώρα το πού ταξιδεύουμε, αφήνοντας στην άκρη τους γελοίους κατσικόδρομους των αστικών κέντρων που έχουν συντελεστή τριβής μικρότερο από λαδωμένο γυαλί.
Η Ελλάδα φτιάχνει (εδώ και κανέναν αιώνα) νέους εθνικούς δρόμους. Οι οποίοι δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμα, αλλά, περιέργως, οι πολίτες που τους χρησιμοποιούν έχουν μια παγκόσμια πρώτη: Πληρώνουν διόδια για να πληρώσουν προκαταβολή έναν δρόμο που ΘΑ φτιαχτεί. Και ακριβά διόδια.
Τα 60 ευρώ που χρειάζεται να πληρώσει ένας οδηγός μόνο σε διόδια για να πάει από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη και… τούμπαλιν, είναι φθηνότερα από το αεροπορικό εισιτήριο και, σε πολλές περιπτώσεις ποσό μεγαλύτερο από αυτό του καυσίμου που χρειάζεται ένα σύγχρονο αυτοκίνητο. Έτσι, ένα τεράστιο ποσοστό επαγγελματιών και όχι μόνο οδηγών «οδηγείται» προς την παλιά εθνική οδό, όπου η οδική ασφάλεια είναι σε τραγελαφικά επίπεδα. Οι Αρχές αποφάσισαν να πάρουν μέτρα με απαγόρευση κυκλοφορίας σε συγκεκριμένους τύπους οχημάτων και συντήρηση του οδικού δικτύου, αλλά είναι αργά.
Ας πάμε τώρα στους αριθμούς: Σωρευτικά, η κυκλοφορία στη νέα εθνική οδό έχει μειωθεί άνω του 40% την τελευταία πενταετία. Με δεδομένο ότι ένα μεγάλο μέρος των οχημάτων που «χάθηκαν» ανήκουν σε επαγγελματίες –τα δρομολόγια δεν σταματούν να εκτελούνται- είναι εύκολο να καταλάβει κανείς για ποιο λόγο αυξήθηκαν, τα τελευταία χρόνια με γεωμετρική πρόοδο τα τροχαία στην παλιά εθνική οδό… Ούτε είναι τυχαίο ότι η μείωση των τροχαίων (6,9% στη δεκαετία) στην Ελλάδα, είναι δυσανάλογα μικρή σε σχέση με τη μείωση του κυκλοφοριακού φόρτου. Και, κρατήστε και αυτό: Από την άνοιξη του 2008, οπότε και παραδόθηκε στους εργολάβους το εθνικό οδικό δίκτυο, οι τιμές των διοδίων που πληρώνουμε, αυξήθηκαν έως και 180%, για να εξασφαλιστούν έσοδα για την κατασκευή των δρόμων, που έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί ώς το 2012, αλλά με το πιο αισιόδοξο σενάριο η παράδοση δεν αναμένεται πριν από τα μέσα του 2017.
Παρεμπιπτόντως, σύμφωνα με τα συμπεράσματα συνεδρίου για την οδική ασφάλεια που οργάνωσαν ο σύλλογος συγκοινωνιολόγων και το Ε.Μ. Πολυτεχνείο, τα σημεία όπου σημειώνονται τα περισσότερα θανατηφόρα τροχαία, το επαρχιακό αλλά και το υπόλοιπο εθνικό οδικό δίκτυο της χώρας, είχε μείνει ασυντήρητο από το 2008 ως το 2015.
Αλλά ας δούμε μια τυχαία χρονιά. Σε αυτή, η Τροχαία κατέγραψε 747 θανατηφόρα δυστυχήματα σε όλη τη χώρα. Τα 192 από αυτά, συνέβησαν στο «λοιπό εθνικό οδικό δίκτυο» (δηλαδή την παλιά εθνική) και άλλα 226 σε «λοιπό οδικό δίκτυο» (δηλαδή σε παραδρόμους, επαρχιακό οδικό δίκτυο κλπ). Το 56% δηλαδή του συνόλου των θανατηφόρων…
Δικαίως λοιπόν στην Περιφέρεια Μαγνησίας κάνουν εκδήλωση με τίτλο όχι άλλα θύματα στην ΠΕΟ Βόλου-Λάρισας». Ο αντιπεριφερειάρχης μεταφορών Αργύρης Κοπάνας, λέει ότι «Τα διόδια είναι μια σύγχρονη μάστιγα. Είναι ανοιχτή πληγή στην οδική ασφάλεια! Μετατρέπουν τους αυτοκινητόδρομους σε δευτερεύοντες δρόμους και τους παράπλευρους και δευτερεύοντες δρόμους σε κύριο δίκτυο, αφού η κυκλοφορία διοχετεύεται εκεί»!
Και οι απώλειες
Έγκλημα όμως, είναι η υπερφολόγηση των αυτοκινήτων και του κλάδου γενικότερα και απέναντι στην οικονομία. Η οποία χάνει δισεκατομμύρια ευρώ από θέσεις εργασίας οι οποίες χάνονται, τα τέλη κυκλοφορίας και ταξινόμησης από αυτοκίνητα που ακινητοποιούνται, ακόμα και τον πολύτιμο ΦΠΑ από τα ανταλλακτικά τους.
Στην Ελλάδα, 1 στα 4 αυτοκίνητα είναι «προσωρινώς ακινητοποιημένο», αφού δεν έχει πληρώσει τέλη. Και δεν πληρώνει, γιατί αφενός ο ιδιοκτήτης του δεν έχει να δώσει τα παράλογα ποσά που ζητούνται (συχνά τα τέλη κυκλοφορίας είναι μεγαλύτερα από την αξία του ΙΧ) και αφετέρου, επειδή δεν εμπιστεύεται το οικονομικό επιτελείο της κάθε κυβέρνησης. Ο λόγος, είναι απλός: Μέσα σε μια πενταετία, η φορολογία στον κλάδο του αυτοκινήτου άλλαξε 38 φορές! Λογικό είναι λοιπόν, αυτό, σε συνδυασμό με την κρίση και την… έλλειψη χρημάτων, να έχει προκαλέσει στασιμότητα στην αγορά αυτοκινήτου.
Τα προηγούμενα χρόνια, οι κυβερνήσεις είχαν δώσει άτυπα κίνητρα για την αγορά μεγάλου κυβισμού αυτοκινήτων και, όπως ήταν λογικό, η Ελλάδα γέμισε SUV (άλλωστε, με το… λακουβωτό οδόστρωμα που έχουμε, δεν είναι να κυκλοφορείς με άλλο αυτοκίνητο πέρα από τζιπ). Τα οποία όμως, μαζί με το «κερασάκι» της κρίσης, σχεδόν… ποινικοποιήθηκαν, με παράλογα τέλη κυκλοφορίας και φόρους πολυτελούς διαβίωσης! Η συνέχεια, ήταν μάλλον η αναμενόμενη: Αυτοκίνητα με κινητήρες άνω των 2.000 κυβικών εκατοστών (και όχι μόνο) είτε έβγαιναν προς πώληση έναντι πινακίου φακής (τα περισσότερα στο εξωτερικό) είτε έμεναν σε ακινησία. Έτσι, μια χρονιά της «φαεινής ιδέας» των τσουχτερών τελών, το 2013 κατατέθηκαν, σύμφωνα με στοιχεία του ΚΕΠΥΟ, 679.500 πινακίδες κυκλοφορίας οχημάτων, που αναλογούν σε ποσοστό υψηλότερο από το 12% του συνόλου των οχημάτων που κυκλοφορούν. Η κυβέρνηση, εκείνη τη χρονιά, «χαράτσωσε» τα αυτοκίνητα, με στόχο να αυξήσει τα έσοδα από τα τέλη κυκλοφορίας στα 258 εκατ. ευρώ, από 244, το 12μηνο του 2012. Το μόνο που κατάφερε αυτή η… επιστημονική κίνηση, ήταν να καταγραφεί υστέρηση εσόδων 132 εκατ. ευρώ, (τα έσοδα έπεσαν στα 126 εκατ. ευρώ).
Και αφού είδαν ότι… τραβάει αυτή η πολιτική, τη συνέχισαν. Το 2014, οι καταθέσεις πινακίδων ξεπέρασαν τις 400.000, ενώ βάσει στοιχείων της ΓΓΔΕ, στις αρχές του 2015, 560.485 αυτοκίνητα βρίσκονταν σε ακινησία, ενώ μόνον την τελευταία τριετία (2012-2014) έχουν εξαχθεί περισσότερα από 55.000 οχήματα. Νωρίτερα, είχαν εξαχθεί άλλα 80.000. Στα αυτοκίνητα κυβισμού 2.000 cc, η αναλογία των κυκλοφορούντων προς τα προσωρινά ακινητοποιημένα διαμορφώθηκε σε 3,7 προς 1, ενώ στα αυτοκίνητα κυβισμού άνω των 2.000 cc η αναλογία ήταν 2,6 προς 1.
Εκτιμάται, ακόμη, πως τα διαφυγόντα έσοδα από τέλη κυκλοφορίας των αυτοκινήτων σε προσωρινή ακινησία ήταν της τάξεως των 77 εκατομμυρίων ευρώ και αυτών που εξήχθησαν της τάξεως των 18 εκατ. ευρώ.
Στο σύνολο, την τελευταία εξαετία, τουλάχιστον 1,2 εκατομμύρια κάτοχοι ΙΧ παρέδωσαν… μόνιμα τις πινακίδες των αυτοκινήτων τους. Κάντε τον λογαριασμό και σκεφτείτε: Αν αυτοί που χαράζουν την οικονομική πολιτική της χώρας, δούλευαν σε μια πολυεθνική και το πλάνο τους έφερνε τέτοια απώλεια εσόδων και «χάσιμο πελατείας», τι θα τους συνέβαινε; Και, τι θα έκανε η πολυεθνική;