Σήμερα, Τρίτη, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν αναμένεται να ανακοινώσει τον τετραπλασιασμό των δασμών στα εισαγόμενα από την Κίνα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, φτάνοντας τους φόρους που επιβάλλονται σε αυτά, στο 100%. Αυτή, εικάζεται ότι θα είναι μόνο η αρχή, καθώς τη «σκυτάλη» θα πάρει η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία με τη σειρά της αναμένεται να ανακοινώσει νέους δασμούς και φόρους στα κινεζικά EVs, στις αρχές Ιουλίου.
Τόσο οι Αμερικανοί, όσο και οι Ευρωπαίοι, κατηγορούν τους Κινέζους ότι νοθεύουν τον ανταγωνισμό χρησιμοποιώντας αθέμιτες πρακτικές εις βάρος των εγχώριων βιομηχανιών, με επιδοτήσεις και φοροαπαλλαγές ή φοροελαφρύνσεις των εξαγωγικών αυτοκινητοβιομηχανιών. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι υπάρχει ήδη το πλεονέκτημα των φτηνών –πολύ φτηνότερων από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ- εργατικών χεριών, αλλά και της πρώτης ύλης.
Το γάντι πετάει τώρα ο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος βρίσκεται υπό μεγάλη πίεση από τους κατασκευαστές της πατρίδας του, την ώρα που η κυβέρνησή του επιχειρεί να δώσει ώθηση στην εγχώρια παραγωγή προϊόντων καθαρής ενέργειας, όπως ηλιακά πάνελ, μπαταρίες και –φυσικά- ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη τοποθέτηση του CEO της Ford, Τζιμ Φάρλεϊ, ο οποίος έλεγε ότι οι Κινέζοι κατασκευαστές αυτοκινήτων έχουν ένα πλεονέκτημα που κυμαίνεται μεταξύ 20-30% στο κόστος, σε σχέση με τους δυτικούς. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στα φτηνά εργατικά χέρια, αλλά και στις επιδοτήσεις και φοροελαφρύνσεις του κινεζικού κράτους.
Αλλά και σε πολιτικό επίπεδο, ο γερουσιαστής Σερόντ Μπράουν από το Οχάιο, ο οποίος θεωρεί ότι οι δασμοί είναι «λίγοι» και παροτρύνει την κυβέρνηση Μπάιντεν να λάβει ακόμα πιο δραστικά μέτρα για την προστασία της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, μόλις τον περασμένο μήνα, ο κ. Μπράουν ζήτησε να απαγορευτεί η είσοδος των κινεζικών ηλεκτρικών οχημάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό γιατί, όπως υποστηρίζει αποτελούν «υπαρξιακή απειλή» για τις αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες, ενώ την Παρασκευή δήλωσε ότι οι εισαγωγικοί δασμοί είναι ανεπαρκείς. «Οι δασμοί δεν αρκούν», έγραψε ο κ. Μπράουν στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X. «Πρέπει να απαγορεύσουμε την είσοδο των κινεζικών ηλεκτρικών οχημάτων στις ΗΠΑ. Τελεία και παύλα».
Ο τετραπλασιασμός των φόρων και δασμών στα κινεζικά προϊόντα και ειδικά στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα –στα οποία η Κίνα έχει «ποντάρει» δυνατά- θεωρείται βέβαιο ότι θα εκληφθεί ως «κήρυξη (νέου) πολέμου» από το Πεκίνο. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών, Τζάνετ Γέλεν, έλεγε χθες ότι η Ουάσινγκτον περιμένει ήδη «αντίποινα»…
Δασμοί και στην Ευρώπη
Την ίδια ώρα, δασμούς στα κινεζικά αυτοκίνητα αναμένεται να επιβάλλει και η Ευρωπαϊκή Ένωση και μάλιστα πριν το καλοκαίρι, καθώς η συνεχίζεται η έρευνα της La Commission σχετικά με πιθανές επιδοτήσεις που χρησιμοποιούν οι κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες για να μειώσουν τις τιμές των οχημάτων που παράγουν. Οι Βρυξέλλες αναμένεται να επιβάλουν προσωρινούς δασμούς στις εισαγωγές νέων οχημάτων με μπαταρίες από την Κίνα από τότε που ξεκίνησαν την έρευνα για τον ανταγωνισμό τον Οκτώβριο, εν μέσω ισχυρισμών ότι οι τεράστιες κινεζικές κρατικές επιδοτήσεις συμπιέζουν τεχνητά τις τιμές σε βάρος των Ευρωπαίων κατασκευαστών.
Μιας και η επιβολή δασμών πριν την 4η Ιουλίου από την ΕΕ θεωρείται μάλλον δεδομένη (με δεδομένη και την πίεση των βιομηχανικών κρατών της Γηραιάς, όπως η Γαλλία, που θεωρούν ότι νοθεύεται η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών αυτοκινητοβιομηχανιών), οι Κινέζοι ψάχνουν ήδη τα αντίμετρά τους. Ή, καλύτερα, τα έχουν σχεδιάσει, κατασκευάζοντας, ή εξαγοράζοντας έτοιμα εργοστάσια στην ΕΕ.
Η… επέλαση της Κίνας
Οι Κινέζοι έχουν ήδη ξεκινήσει την «προέλασή» τους στην ευρωπαϊκή αγορά αυτοκινήτων με μια σειρά από μάρκες να κάνουν ντεμπούτο παρουσιάζοντας εντυπωσιακά μοντέλα σε πολύ χαμηλές τιμές.
Από τις πολλές, αμέτρητες κινεζικές εταιρείες (NIO, Lynk&Co, Xpeng, Microcar,SAIC, Zeekr, BYD, Huawei, Panda, Dajiang, MG, HiPhi κ.α.) που έχουν εμφανιστεί σχεδόν εν μία νυκτί και πουλάνε ηλεκτρικά αυτοκίνητα στην Ευρώπη (αρκετές και στην Ελλάδα) και στις ΗΠΑ, αυτή που έχει ξεχωρίσει περισσότερο είναι η BYD. Πολύ γρήγορα η BYD μπήκε στην «καρδιά» του δυτικού αυτοκινητιστικού πολιτισμού, όχι μόνο εξελισσόμενη στον μεγαλύτερο αντίπαλο της αμερικανικής Tesla και κερδίζοντας τεράστια μερίδια αγοράς, εκτοπίζοντάς τη στο τελευταίο τρίμηνο του 2023 από την πρώτη θέση των πωλήσεων ηλεκτρικών αυτοκίνητων.
Το παράδειγμα της BYD που ιδρύθηκε μόλις το 1995 (έχει έρθει και στην Ελλάδα, αντιπροσωπευόμενη από τον Όμιλο Σφακιανάκη), είναι χαρακτηριστικό του τρομακτικού ρυθμού εισχώρησης των κινεζικών ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην παγκόσμια αγορά. Το τελευταίο τρίμηνο του 2023, η BYD ξεπέρασε την Tesla ως ο κορυφαίος κατασκευαστής EV στον κόσμο σε όρους πωλήσεων, αν και η Tesla επανέκτησε τον τίτλο το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, όταν η BYD ανέφερε πτώση των πωλήσεων κατά 43% σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο. Από το 2022 ως φέτος, η άνοδος των πωλήσεων της κινεζικής εταιρείας ξεπερνά το 330% ωστόσο.
Γιατί η BYD δεν είναι μόνη ούτε η μόνη. Ανάλυση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Μεταφορών και Περιβάλλοντος, που δημοσιεύθηκε στα τέλη Μαρτίου, προέβλεπε ότι το 20% των πωλήσεων ηλεκτρικών οχημάτων στην Ευρώπη θα μπορούσε να προέρχεται από κινεζικές εταιρείες έως το 2027. Οι Κινέζοι παράγουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα με υλικά «από το πάνω ράφι», με άριστες μεθόδους συναρμογής, τρομερές επιδόσεις και σε επίπεδο αυτονομίας και τα προσφέρουν σε τιμές που είναι κάτι παραπάνω από ανταγωνιστικές. Η Huawei για παράδειγμα, στο πρώτο της τόλμημα στην αυτοκίνηση, θα προσφέρει το εντυπωσιακό μοντέλο της σε τιμή κάτω του κόστους κατασκευής. Ο λόγος είναι προφανής: θέλει να κερδίσει το μερίδιό της στην αγορά και κυρίως την εμπιστοσύνη των αγοραστών.
Αυτή η αναμονή λοιπόν της κινεζικής επέλασης των EVs στην ευρωπαϊκή και αμερικανική αγορά, εξηγεί και το γεγονός ότι οι μετοχές της Zeekr που έκανε την ΙΡΟ της στο αμερικανικό χρηματιστήριο την Παρασκευή (η πρώτη μεγάλη κινεζική εισαγωγή στη Wall Street από το 2021), αποτίμησαν την εταιρεία στα 6,8 δισεκατ. Δολάρια και αυξήθηκαν σχεδόν 35% πάνω από την τιμή της αρχικής δημόσιας προσφοράς τους, σε ένα δυνατό ξεκίνημα για τον κατασκευαστή ηλεκτρικών οχημάτων. Η εταιρεία πραγματοποίησε με επιτυχία την εισαγωγή της στις ΗΠΑ, καθώς επιδιώκει να ξεχωρίσει ανάμεσα σε μια πολυπληθή ομάδα κινεζικών κατασκευαστών ηλεκτρικών οχημάτων που ανταγωνίζονται για μεγαλύτερο μερίδιο της ευρωπαϊκής αγοράς. Όπως και εξηγεί και τις συζητήσεις του μεγαλύτερου κατασκευαστή αυτοκινήτων του πλανήτη, της ιαπωνικής Toyota, με τη BYD για συμμαχία στην ανάπτυξη ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
