Μεταξύ 1970 και 1972, ένα διαχρονικό σύμβολο με παγκόσμια απήχηση δημιουργήθηκε στο Μόναχο σε μόλις 26 μήνες. 3,5 εκατομμύρια εργατοώρες στο εργοτάξιο. 500 οικοδόμοι και 200 αρχιτέκτονες, μηχανικοί και σχεδιαστές. Πάνω από 3.000 στοιχεία πρόσοψης κατασκευάστηκαν για πρώτη φορά στην Ευρώπη χρησιμοποιώντας την Ιαπωνική διαδικασία χύτευσης αλουμινίου. Εκείνη την εποχή, εργαζόμενοι από δώδεκα κράτη κατασκεύασαν το ορόσημο της BMW. Σήμερα, συνάδελφοι από 104 και πλέον χώρες εργάζονται δίπλα-δίπλα εκεί, και στο γειτονικό εργοστάσιο.
Το BMW Group, κατά τη διάρκεια τελετής την οποία παρακολούθησαν πάνω από 200 διεθνείς προσκεκλημένοι από το χώρο των επιχειρήσεων, του πολιτισμού, της πολιτικής και της κοινωνίας, τίμησε το κτίριο που αποτελεί την εταιρική του έδρα και ένα παγκοσμίου φήμης αρχιτεκτονικό σύμβολο. Η κύρια ομιλία από τον αρχιτέκτονα και νικητή του Βραβείου Pritzker, Francis Kéré, καθώς και η εμφάνιση της Nihal Saad, επικεφαλής του γραφείου για τη Συμμαχία Πολιτισμών των Ηνωμένων Εθνών (UNAOC), κατέστησαν την τελετή ένα ξεχωριστό γεγονός. Ειδικά για την περίσταση, ο εικονογράφος Christoph Niemann δημιούργησε υπό τη μορφή έκδοσης ένα εντυπωσιακό καλλιτέχνημα εμπνευσμένο από τον πύργο της BMW. Επίσης, εκφώνησε λόγο ο πρωθυπουργός του κρατιδίου της Βαυαρίας Dr. Markus Söder, ενώ ο σούπερ σταρ της όπερας, ο τενόρος Jonas Kaufmann μάγεψε το κοινό με την αισθαντική φωνή του. Οι επετειακές εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με κάτι ξεχωριστό: με δώδεκα εναέριους χορευτές, η Αμερικανική χορευτική ομάδα BANDALOOP μετέτρεψε με θεαματικό τρόπο το αρχηγείο της BMW σε μία σκηνή ύψους 100 m στη Γερμανική πρεμιέρα της. Εκτελώντας την εντυπωσιακή χορογραφία του Melecio Estrella, η ομάδα εναέριων χορευτών που αψηφά τη βαρύτητα, προσέφερε άφθονο θέαμα μέσα από μία αλληλεπίδραση αρχιτεκτονικής και χορού. Σε συνδυασμό με μία μουσική που συνέθεσε ειδικά για την περίσταση ο Ben Juodvalkis, οι χορευτές πλαισιώνοντας τον Thomas Cavanagh, παρουσίασαν το “Momentum Curve”, μία αποκλειστική χορογραφία ως φόρο τιμής στη μοναδική αρχιτεκτονική.
Μέχρι σήμερα, το Αρχηγείο του BMW Group, με την αναρτώμενη δομή του είναι ένα από τα πιο καινοτόμα κτίρια της μεταπολεμικής περιόδου – επειδή οι τέσσερις κύλινδροι αναρτώνται από μια ατσάλινη δομή σε σχήμα σταυρού που βρίσκεται στην οροφή. Στην ανέγερσή του, το κτίριο δεν αναπτύχθηκε από κάτω προς τα πάνω, όπως συνέβαινε συνήθως, καθώς οι επάνω όροφοι κατασκευάστηκαν αρχικά στο έδαφος και εν συνεχεία μεταφέρθηκαν με υδραυλικό τρόπο προς τα πάνω, στον τεράστιο «πύργο» που ήταν κατασκευασμένος από οπλισμένο σκυρόδεμα, και ολοκληρώθηκαν τμηματικά. Τον Αύγουστο του 1972, απέναντι από το διάσημο Ολυμπιακό Πάρκο που σχεδίασε η εταιρεία Behnisch & Partner με τον Frei Otto, ολοκληρώθηκε το Αρχηγείο του BMW Group. Σχεδιασμένο από τον Αυστριακό αρχιτέκτονα – καθηγητή Karl Schwanzer, το κτίριο των διοικητικών υπηρεσιών έχει γίνει ένα διαχρονικό σύμβολο, με παγκόσμια απήχηση για το Μόναχο και την εταιρεία. Με την εντυπωσιακή πρόσοψη, τη φουτουριστική κατασκευή και τη φιλοσοφία χώρου, ο ‘αιωρούμενος πύργος’ συνδυάζει μοναδικά την οπτική λακωνικότητα με μία εποικοδομητική και λειτουργική λογική. Η καινοτόμα δύναμη της σχεδίασης του Schwanzer συμβολίζει το BMW Group διαχρονικά, καθιστώντας τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας ένα φάρο βιώσιμης κινητικότητας για το αύριο. Έχοντας εκθειαστεί από τα μέσα ενημέρωσης ως «η πιο εντυπωσιακή και cool εταιρική έδρα στον κόσμο», δεν αποτελεί μόνο σύμβολο οικονομικής επιτυχίας αλλά και διεθνούς ανταλλαγής, ειρήνης και διαπολιτισμικότητας. Σήμερα, η “έμφυτη επικοινωνία” που έχει εφαρμόσει ο Schwanzer, δείχνει το δρόμο για μία νέα εποχή ηλεκτροκίνησης, ψηφιοποίησης και κυκλικότητας.
Αναθέσεις και «καμβάς» κινηματογραφικών ταινιών
Το 1968, η BMW AG ανακοίνωσε έναν αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για τη σχεδίαση ενός νέου κτιρίου διοίκησης της BMW. Για να πείσει το Διοικητικό Συμβούλιο της BMW, το Εποπτικό Συμβούλιο και σημαντικούς μετόχους, ο Schwanzer είχε ένα μοντέλο σε κλίμακα 1:1 ενός ολοκληρωμένου δαπέδου σε σχήμα τριφυλλιού, που κατασκευάστηκε στα στούντιο της Bavaria Film. Τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς, η διοίκηση της BMW συνήψε μαζί του σύμβαση για την κατασκευή των νέων κεντρικών γραφείων. Στην παρουσίαση του Schwanzer και το βίντεο συνοπτικής παρουσίασης που γυρίστηκε, συμμετείχε επίσης ο Rolf Zehetbauer, ο οποίος κέρδισε ένα Όσκαρ το 1973 για την Καλλιτεχνική Επιμέλεια του “Cabaret”. Δύο χρόνια αργότερα, κυκλοφόρησε η Χολιγουντιανή ταινία “Rollerball”– με τον πύργο της BMW να πρωταγωνιστεί ως έργο αρχιτεκτονικής. Ανεξάρτητα από την ταινία που εμφανίστηκε, στο “Suspiria” (1977), το “Bloodline” (1979), το”Zwei Nasen tanken Super” (1984) ή στο “Vaterfreuden” (2014), το κέντρο διοίκησης της BMW γιόρτασε τη δική του επιτυχία στη μεγάλη οθόνη.
Όντας ένα «μοναδικό κομμάτι της συνειδητοποιημένης ποπ αρχιτεκτονικής», σύμφωνα με την περιγραφή του καλλιτέχνη Peter Blake, η εντυπωσιακή αρχιτεκτονική του παραμένει σύμβολο οραματικών εταιρικών αποφάσεων για ένα επιτυχημένο μέλλον.
Οι μεγάλων διαστάσεων μονόχρωμοι πίνακες “Red,” “Yellow”, και “Blue,” που παρήγγειλε ο Gerhard Richter το 1972 και δημιουργήθηκαν ειδικά για το φουαγιέ, είναι η αρχή της 50χρονης δέσμευσης του BMW Group στην πολιτιστική εμπλοκή του, με εκατοντάδες πρωτοβουλίες σε όλο τον κόσμο. Αυτοί θα ανακαινιστούν στο πλαίσιο των επετειακών εορτασμών και θα παρουσιαστούν εκ νέου στη συνέχεια, όπως είχε αρχικά προβλεφθεί από τον καλλιτέχνη.
Αρχιτεκτονική και BMW
Το BMW Group έχει μία παράδοση δεκαετιών στη συνεργασία με διάσημους και καταξιωμένους αρχιτέκτονες. Ήδη από την εποχή που ο Karl Schwanzer κατασκεύασε τα κεντρικά γραφεία, η εταιρεία συνειδητά επέλεξε ένα δυναμικό τύπο αρχιτεκτονικής που συνεχίστηκε αργότερα με πρωτοποριακά κτίρια της Zaha Hadid, με το εργοστάσιο του BMW Group στη Λειψία (2005), το BMW Welt στο Μόναχο από τη φίρμα Coop Himmelb(l)au (2007) και το εργοστάσιο της Rolls-Royce, από τον Sir Nicholas Grimshaw στο Goodwood (2003). Το 2022, το γραφείο OMA του Ολλανδού Αρχιτέκτονα Rem Koolhaas που εδρεύει στο Ρότερνταμ και οι Δανοί αρχιτέκτονες της 3XN έλαβαν εντολή από την BMW να μεταμορφώσουν το κύριο εργοστάσιο του Μονάχου, και να διαμορφώσουν από κοινού την αστική παραγωγή για το μέλλον.
Νέο φιλμ για τον Karl Schwanzer
“He Flew Ahead” είναι ο τίτλος μιας ταινίας που είναι αφιερωμένη στον Karl Schwanzer με τον ηθοποιό Nicholas Ofczarek να υποδύεται τον αρχιτέκτονα. Ο σκηνοθέτης Max Gruber δημιούργησε την ταινία για λογαριασμό του Martin Schwanzer, του αείμνηστου γιου του Karl Schwanzer και της εγγονής του Caroline. Όπως υποδηλώνει ο υπότιτλος “Architect’s Poem” (Το Ποίημα του Αρχιτέκτονα), είναι μία αντισυμβατική προσέγγιση μια εξέχουσας προσωπικότητας που ερμήνευσε την αρχιτεκτονική ως ‘απτή ποίηση’. Πέρα από τον ίδιο τον Karl Schwanzer, σημαντικοί σύγχρονοι μάρτυρες και φίλοι κάνουν τη δική τους κατάθεση στην ταινία, που θα γιορτάσει την επίσημη πρεμιέρα της το φθινόπωρο του 2023.
Ειδική επετειακή έκθεση στο BMW Museum
Το BMW Group Headquarters και το BMW Museum, ευρέως γνωστό ως “bowl,” είναι δύο από τα πιο εμβληματικά κτίρια του Μονάχου και θεωρούνται σύμβολα της Γερμανικής μεταπολεμικής αρχιτεκτονικής. Από την πρώτη στιγμή, το BMW Museum ήταν αναπόσπαστο στοιχείο του οράματος του Karl Schwanzer για τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας. Μία ειδική έκθεση για το ‘ensemble’, που έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο κτίριο από το 1999, μεταφέρει την ιστορία της έδρας στο φουαγιέ του Μουσείου και παρουσιάζει αρχιτεκτονικά μοντέλα από την εποχή της ανέγερσής του. Η έκθεση θα είναι ανοιχτή μέχρι τις 3 Οκτωβρίου, 2022. Η είσοδος είναι δωρεάν.
Στο Μόναχο, το Ολυμπιακό έτος 1972 θα εορταστεί με τις εκθέσεις “The Olympic City of Munich. Retrospect and Outlook” (Η Ολυμπιακή Πόλη του Μονάχου. Ανασκόπηση και Προοπτική) στο Architekturmuseum Munich, “Visions and Reality. Art for the 1972 Olympic Games in Munich” (Οράματα και Πραγματικότητα. Τέχνη για τους Ολυμπιακούς Αγώνες 1972 στο Μόναχο) στο City Hall Gallery καθώς και το “The Olympic Games 72 in images – Photographs from the collections of the Bayerische Staatsbibliothek” (Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 72 σε Εικόνες – Φωτογραφίες από τις συλλογές της Κρατικής Βιβλιοθήκης).
