Το 2021 είναι μια πολύ ιδιαίτερη χρονιά για την Daimler Trucks and Buses
αφού γιορτάζει τέσσερις επετείους: το 1896 ο Gottlieb Daimler παρουσίασε το
πρώτο φορτηγό και το 1951 ο Otto Kässbohrer ακολούθησε αποκαλύπτοντας το πρώτο
λεωφορείο με αυτοφερόμενο αμάξωμα – το Setra. Πέντε χρόνια νωρίτερα είχε κάνει
την εμφάνισή του σε κακοτράχαλο έδαφος το πρώτο πρωτότυπο Unimog. Και τέλος, το
1996 πρωτοπαρουσιάστηκε το πρωτότυπο του φορτηγού Mercedes-Benz Actros.
1896 – Το πρώτο φορτηγό
Όταν Gottlieb Daimler παρουσίασε το πρώτο του φορτηγό το 1896 – με ξύλινους
τροχούς επενδυμένους με σίδερο – ξάφνιασε τον κόσμο. Στη Γερμανία δεν βρέθηκε
κανένας αγοραστής και στην Αγγλία, όπου πωλήθηκε τελικά, έπρεπε να περπατάει
ένα μέλος του πληρώματος μπροστά, κουνώντας μια κόκκινη σημαία, για να
προειδοποιεί τους άλλους χρήστες του δρόμου. Και όμως, αυτό το όχημα τεσσάρων
ίππων με δικύλινδρο κινητήρα τοποθετημένο στο πίσω μέρος και κυβισμό 1,06
λίτρων, γνωστό ως Φοίνικας, έμελλε να αποτελέσει το έναυσμα μιας επιτυχημένης
πορείας στον τομέα μεταφοράς φορτίων.
Ωστόσο, ο Φοίνικας είχε ελάχιστα κοινά με ένα κανονικό φορτηγό. Για να
είμαστε ακριβείς, είχε προκύψει από τη μετατροπή μιας συνηθισμένης άμαξας της
εποχής εκείνης που έσερναν άλογα. Το σασί του ήταν εφοδιασμένο με σούστες
τοποθετημένες εγκάρσια στο μπροστινό μέρος και σπειροειδή ελατήρια στο πίσω
μέρος. Η ανάρτηση δεν ήταν απαραίτητη μόνο λόγω της κακής κατάστασης των
δρόμων, αλλά και επειδή ο κινητήρας ήταν πολύ ευαίσθητος σε δονήσεις.
Το τελευταίο τμήμα του συστήματος μετάδοσης κίνησης ήταν μοντέρνο: ένας
ιμάντας μετέδιδε την ισχύ του κινητήρα σε έναν άξονα που ήταν τοποθετημένος
εγκάρσια προς τον διαμήκη άξονα του οχήματος. Κάθε άκρο αυτού του άξονα ήταν
εφοδιασμένο με ένα οδοντωτό τροχό, ένα μικρό γρανάζι. Κάθε δόντι του οδοντωτού
τροχού συμπλεκόταν με τα εσωτερικά δόντια μιας οδοντωτής στεφάνης, η οποία ήταν
σταθερά συνδεδεμένη με τον κινητήριο τροχό. Πολύ αργότερα ο σχεδιασμός αυτός
επρόκειτο να γίνει σήμα κατατεθέν της Mercedes-Benz: ο άξονας εξωτερικών πλανητών
– στη «νέα γενιά», στο SK (κατηγορία βαρέων επαγγελματικών οχημάτων) και ακόμη
και σήμερα στα εργοταξιακά οχήματα.
1946
– Το πρώτο πρωτότυπο Unimog
Το 1946, το Unimog «Prototype 1» ολοκλήρωσε την πρώτη δοκιμή του στον
δρόμο. Ο ίδιος ο επικεφαλής σχεδιαστής Heinrich Rößler οδήγησε και δοκίμασε το
πρωτότυπο, το οποίο δεν είχε καμπίνα και ήταν φορτωμένο με ξυλεία. Η δοκιμή
έγινε σε δύσβατους δασικούς δρόμους κοντά στην πόλη Schwäbisch-Gmünd. Η
δημιουργία του Unimog συνδέεται στενά με τη δύσκολη κατάσταση της μεταπολεμικής
περιόδου, όταν η Γερμανία αντιμετώπιζε ελλείψεις εφοδίων. Το 1945 και το 1946,
υπήρχε τρομερή έλλειψη τροφίμων. Η κατάσταση αυτή έδωσε την ιδέα στον Albert
Friedrich, ο οποίος για πολλά χρόνια ήταν επικεφαλής ανάπτυξης κινητήρων αεροσκαφών
στην Daimler-Benz AG, να δημιουργήσει ένα αγροτικό μηχανοκίνητο όχημα που θα
μπορούσε να συμβάλει στην αύξηση της γεωργικής παραγωγικότητας.
Μετά το τέλος του πολέμου, ο Friedrich αναθέρμανε τις σχέσεις του με την
Erhard & Söhne, εταιρεία μεταλλικών κατασκευών και προμηθευτή της
Daimler-Benz στο Schwäbisch-Gmünd, και το Δεκέμβριο του 1945 ξεκίνησε τις
εργασίες του το αρμόδιο τμήμα για τον αγροτικό τομέα. Ο Friedrich έθεσε
επικεφαλής του έργου τον πρώην υφιστάμενό του, σχεδιαστή Heinrich Rößler, ο
οποίος ανέλαβε στις 2 Ιανουαρίου 1946. Σε λίγες μόνο εβδομάδες, αναπτύχθηκε
ένας εντελώς νέος σχεδιασμός, με το συγκρότημα κινητήρα και κιβωτίου ταχυτήτων
τοποθετημένο έκκεντρα δεξιά στο όχημα. Αυτό σήμαινε ότι οι συρόμενοι αγωγοί –
οι οποίοι προστατεύουν τα ημιαξόνια – μπορούσαν να είναι κάθετοι προς τους
άξονες. Κατά συνέπεια, χρειάζονταν μόνο τέσσερις σύνδεσμοι μετάδοσης κίνησης
για το πλαίσιο. Ήταν μία πανέξυπνη ιδέα σχεδιασμού, η οποία 75 χρόνια αργότερα
εξακολουθεί να χρησιμοποιείται στο Unimog της σειράς U 4023/U 5023. Τον Μάρτιο
του 1946, ο Hans Zabel από το Gaggenau, ο οποίος είχε συμμετάσχει στο έργο από
την αρχή, επινόησε το όνομα Unimog (Universal-Motor-Gerät, δηλαδή μηχανοκίνητο
όχημα γενικής χρήσης) και τον Οκτώβριο του 1946 το όχημα δοκιμάστηκε για πρώτη
φορά στον δρόμο.
1951
– Το πρώτο λεωφορείο Setra
Η μάρκα Setra είναι περήφανη για τις ρίζες της. Το 1951, η εταιρεία
Kässbohrer Fahrzeugwerke με έδρα την Ulm παρουσίασε το S 8 και επινόησε την
εμπορική επωνυμία Setra – που σημαίνει «αυτοφερόμενο». Το πρώτο λεωφορείο που
κατασκευάστηκε σε σειρά παραγωγής με αυτοφερόμενο αμάξωμα, πίσω κινητήρα και
άμεση μετάδοση κίνησης στον πίσω άξονα παρουσιάστηκε στη Διεθνή Έκθεση
Αυτοκινήτου (IAA) της Φρανκφούρτης. Στη διάρκεια των τελευταίων 70 ετών, η
μάρκα όχι μόνο έθεσε τα πρότυπα για τον σχεδιασμό λεωφορείων στην Ευρώπη με έξι
σειρές μοντέλων, αλλά και ενέπνευσε, άλλαξε και έδωσε ώθηση σε αυτόν τον τομέα
με υποδειγματικό τρόπο. Η σημερινή ναυαρχίδα της μάρκας, η οποία παραδοσιακά
αντιπροσωπεύει το κορυφαίο επίπεδο εξατομίκευσης, είναι το S 531 DT, ένα
διώροφο λεωφορείο της σειράς Setra TopClass 500.
Το 1996, μόλις ένα χρόνο μετά τη συγχώνευση της Mercedes-Benz Buses και της
Setra, ιδρύθηκε η EvoBus GmbH, η OMNIplus,
η εταιρεία παροχής υπηρεσιών που είναι υπεύθυνη για την εξυπηρέτηση aftersales
και των δύο εταιρειών λεωφορείων. Η OMNIplus
προέκυψε από το πολύ επιτυχημένο τμήμα εξυπηρέτησης πελατών των δύο εταιρειών.
Σήμερα η OMNIplus διαθέτει ένα τεράστιο δίκτυο
service που περιλαμβάνει περισσότερα από 650 συνεργεία σε 42 ευρωπαϊκές χώρες
και προσφέρει υπηρεσίες, γνήσια ανταλλακτικά, εκπαιδευτικά σεμινάρια και
καινοτόμες ψηφιακές υπηρεσίες ειδικά για λεωφορεία.
1996
– Mercedes-Benz Actros
Στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1996, η Mercedes-Benz παρουσίασε στη Διεθνή Έκθεση
Επαγγελματικών Οχημάτων της Φρανκφούρτης ένα νέο φορτηγό στην κατηγορία βαρέων
επαγγελματικών οχημάτων, το οποίο έφερε την επανάσταση στον κλάδο: το Actros
ήταν το πρώτο φορτηγό που εξοπλίστηκε με δισκόφρενα και ηλεκτρονικό σύστημα
πέδησης (EBS). Ο συνδυασμός των δύο έκανε το Actros το ασφαλέστερο όχημα στην
κατηγορία του. Επιπλέον, πρωτοποριακές τεχνολογίες, όπως τα συστήματα
«Telligent», βελτίωσαν σημαντικά την αποδοτικότητα. Μεταξύ άλλων, τα διαστήματα
μεταξύ συντηρήσεων διπλασιάστηκαν σε διάρκεια, η κατανάλωση καυσίμου μειώθηκε
κατά τρία έως επτά τοις εκατό, ανάλογα με τον τομέα χρήσης, και το ωφέλιμο
φορτίο αυξήθηκε κατά έως και 400 κιλά. Αξιόλογη ήταν επίσης η βελτίωση της
ασφάλειας και της άνεσης. Χάρη στο σύστημα πέδησης Telligent με δισκόφρενα, για
παράδειγμα, κατέστη δυνατή η μείωση της απόστασης πέδησης όταν το κινείται το
Actros με ταχύτητα 85 km/h κατά το μήκος του συρμού. Οι μηχανικοί σχεδιασμού
έδωσαν επίσης μεγάλη προσοχή στη λεπτομέρεια: ένας νέος τύπος επένδυσης των
φτερών μείωσε αξιόπιστα το πιτσίλισμα κατά την οδήγηση στη βροχή.
Επίσης, βελτιώθηκε η φιλικότητα προς το περιβάλλον χάρη στους εξελιγμένους,
αποδοτικότερους κινητήρες V και τον εκσυχρονισμό της διαδικασίας παραγωγής,
όπως η μείωση σχεδόν 50% της απαιτούμενης ενέργειας κατά τη συναρμολόγηση του
οχήματος. Οι νέες καμπίνες παρείχαν στους επιβαίνοντες έως και 47 % περισσότερο
χώρο στο εσωτερικό και σχεδιάστηκαν για να καλύπτουν τις ιδιαίτερες ανάγκες του
οδηγού. Οι καμπίνες έγιναν επίσης πιο ασφαλείς – είχαν υποβληθεί σε μία
τεράστια γκάμα δοκιμών σύγκρουσης τόσο σε προσομοίωση όσο και σε πραγματικές
συνθήκες οδήγησης. Οι αερόσακοι και τα καθίσματα με ενσωματωμένο εντατήρα ζώνης
ασφαλείας ήταν επίσης νεωτερικά στοιχεία.
Κάθε νέο μοντέλο Actros αναδεικνύεται σε «Φορτηγό της χρονιάς» (“Truck
of the year”) και εξακολουθεί να πρωτοπορεί μέχρι σήμερα στον τομέα της
ασφάλειας.
